کنترل و درمان یبوست
یبوست چیست؟
یبوست، اختلالی در دستگاه گوارش است که می تواند منجر به دفع ناکافی مدفوع همراه با درد و سفتی شود. یبوست حاد ممکن است باعث بسته شدن روده شود که حتی ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد یبوست مزمن حرکات نادر روده یا دفع مشکل مدفوع است که برای چند هفته یا بیشتر ادامه دارد. یبوست به طور کلی به صورت داشتن کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته توصیف می شود. اگرچه یبوست گاه به گاه بسیار شایع است، برخی از افراد یبوست مزمن را تجربه می کنند که می تواند در انجام کارهای روزانه آنها اختلال ایجاد کند. یبوست مزمن ممکن است باعث شود افراد برای اجابت مزاج بیش از حد فشار بیاورند. درمان یبوست مزمن تا حدی به علت اصلی آن بستگی دارد. با این حال، در برخی موارد، یک علت هرگز پیدا نمی شود.
شایان ذکر است که در حال حاضر هیچ تعریف ایده آلی برای یبوست وجود ندارد. بنابراین، شرح حال و معاینه فیزیکی را می توان از رویکردهای اولیه اصلی در نظر گرفت. بسیاری از تعاریف یبوست مزمن با ملاحظات علمی مانند علل ثانویه (داروها)، بیماری های عصبی یا سیستمیک مرتبط هستند. با این حال، آن را اولیه یا ایدیوپاتیک می دانند. بیماریزایی با تمرکز بر استعداد ژنتیکی، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، مصرف کم فیبر، کمبود مصرف مایعات کافی، عدم تحرک، اختلال در تعادل هورمونی، عوارض جانبی داروها، یا آناتومی بدن و غیره است. یبوست یک مشکل شایع گوارشی است که با شیوع تخمینی 1% تا 80% در سراسر جهان هزینه های زیادی را برای جامعه ایجاد می کند، که در آن شرایط با تنوع جغرافیایی گسترده مشخص می شود. قابل ذکر است که تنوع دلایل ایجاد یبوست منجر به شیوع گسترده ای شده است.
علائم یبوست
علائم و نشانه های یبوست عبارتند از:
دفع کمتر از سه مدفوع در هفته
داشتن مدفوع توده یا سفت
زور زدن برای اجابت مزاج
احساس انسدادی در رکتوم که مانع از اجابت مزاج می شود
احساس عدم دفع کامل از رکتوم
نیاز به کمک برای تخلیه رکتوم، مانند استفاده از دستان برای فشار دادن روی شکم و استفاده از انگشت برای خارج کردن مدفوع از رکتوم
اگر دو یا چند مورد از این علائم در سه ماه متوالی تجربه شده باشد، ممکن است یبوست مزمن در نظر گرفته شود.
یبوست چگونه ایجاد می شود؟
یبوست معمولاً زمانی اتفاق میافتد که ضایعات یا مدفوع خیلی آهسته از طریق دستگاه گوارش حرکت میکنند یا نمیتوانند به طور موثر از رکتوم دفع شوند، که ممکن است باعث سفت و خشک شدن مدفوع شود. یبوست مزمن علل احتمالی زیادی دارد. انسداد روده بزرگ یا رکتوم ممکن است حرکت مدفوع را کند یا متوقف کند علل عبارتند از:
- پارگی های ریز در پوست اطراف مقعد (شکاف مقعد)
- انسداد در روده
- سرطان روده بزرگ
- تنگی روده بزرگ
- سایر سرطان های شکم که بر روده بزرگ فشار می آورد
- سرطان رکتوم
- برآمدگی رکتوم از طریق دیواره پشتی واژن (رکتوسل)
- مشکلات اعصاب اطراف کولون و رکتوم
- مشکلات عصبی می تواند بر اعصابی که باعث انقباض عضلات روده بزرگ و راست روده و حرکت مدفوع از طریق روده می شود، تأثیر بگذارد.
- عوامل خطر
- عواملی که ممکن است خطر یبوست مزمن را افزایش دهند عبارتند از:
- سن
- بانوان
- کم آبی
- رژیم غذایی کم فیبر
- فعالیت بدنی کم یا بدون فعالیت بدنی
- مصرف برخی داروها، از جمله آرام بخش ها، داروهای ضد درد مخدر، برخی از داروهای ضد افسردگی یا داروهای کاهش فشار خون
- داشتن بیماری روانی مانند افسردگی یا اختلال خوردن
درمان یبوست
درمان یبوست مزمن معمولاً با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی شروع می شود که به منظور افزایش سرعت حرکت مدفوع در روده شما انجام می شود. اگر این تغییرات کمکی نکرد، پزشک ممکن است داروها یا جراحی را توصیه کند.
تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی
افزایش مصرف فیبر: افزودن فیبر به رژیم غذایی باعث افزایش وزن مدفوع و سرعت عبور آن از روده می شود. به تدریج شروع به خوردن میوه ها و سبزیجات تازه هر روز کنید. نان ها و غلات سبوس دار را انتخاب کنید.
پزشک ممکن است میزان مشخصی گرم از فیبر را برای مصرف روزانه توصیه کند. به طور کلی، به ازای هر 1000 کالری در رژیم غذایی روزانه خود 14 گرم فیبر را هدف قرار دهید.
افزایش ناگهانی مقدار فیبری که می خورید می تواند باعث نفخ و گاز شود، بنابراین به آرامی شروع کنید و طی چند هفته به هدف خود برسید.
ورزش بیشتر روزهای هفته: فعالیت بدنی باعث افزایش فعالیت عضلات در روده شما می شود. سعی کنید در بیشتر روزهای هفته در ورزش تناسب داشته باشید.
تمایل به اجابت مزاج را نادیده نگیرید. وقت خود را در حمام بگذارید و به خود فرصت کافی بدهید تا بدون حواسپرتی و بدون احساس عجله اجابت مزاج داشته باشید.
ملین ها
چندین نوع ملین وجود دارد. هر کدام تا حدودی متفاوت عمل می کنند تا اجابت مزاج را آسان تر کنند. موارد زیر بدون نسخه در دسترس هستند:
مکمل های فیبر: مکمل های فیبر به مدفوع شما حجم می دهند. مدفوع حجیم نرم تر و راحت تر دفع می شود. مکمل های فیبر شامل پسیلیوم، کلسیم پلی کربوفیل و متیل سلولز (Citrucel) است.
محرک ها: محرک هایی از جمله بیزاکودیل ها و سنوزیدها باعث انقباض روده های شما می شوند.
اسموتیکس: ملین های اسمزی با افزایش ترشح مایع از روده و کمک به تحریک حرکات روده به حرکت مدفوع در روده بزرگ کمک می کنند. به عنوان مثال می توان به هیدروکسید منیزیم خوراکی (شیر فیلیپس از منیزیا، شیر دولکولاکس منیزیا)، سیترات منیزیم، لاکتولوز (Cholac، Constilac)، پلی اتیلن گلیکول (Miralax، Glycolax) اشاره کرد.
روان کننده ها: روان کننده هایی مانند روغن معدنی به مدفوع کمک می کنند تا راحت تر در روده بزرگ حرکت کند.
نرم کننده های مدفوع: نرم کننده های مدفوع مانند دوکوزات سدیم (کولاس) و کلسیم دوکوزات (سورفک) با کشیدن آب از روده، مدفوع را مرطوب می کنند.
تنقیه و شیاف. تنقیه آب لوله کشی با یا بدون صابون می تواند برای نرم کردن مدفوع و ایجاد حرکات روده مفید باشد. شیاف های گلیسیرین یا بیزاکودیل نیز با روان سازی و تحریک به حرکت مدفوع به خارج از بدن کمک می کنند.
مکمل های موثر در برطرف کردن یبوست
ویتامین C
در سال 2008 در بررسی که انجام شد متوجه شدند که کودکان مبتلا به یبوست سطوح پایین تری از ویتامین C، فولات و منیزیم دارند. پزشکان توصیه نمی کنند که افراد برای کمک به دفع مدفوع، دوزهای زیادی از ویتامین C مصرف کنند، اما مصرف روزانه مکمل ویتامین C ممکن است کمک کند.
ویتامین D
تحقیقات انجام شده در سال 2019، ارتباط قوی بین یبوست مزمن و کمبود ویتامین D را نشان داد. شرکت کنندگان با اختلالات روده ای که باعث یبوست می شوند سطوح پایین تری از ویتامین D داشتند. این یافته ها نشان نمی دهد که افزایش ویتامین D یبوست را تسکین می دهد، با این حال، سطوح پایین ویتامین D ممکن است نتیجه یبوست مزمن باشد.
ویتامین B-12: افراد مبتلا به کمبود ویتامین B-12 ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
یبوست، خستگی، ضعف، از دست دادن اشتها، کاهش وزن.
منیزیم
مکمل های منیزیم ممکن است به کاهش علائم یبوست کمک کنند، ملینی رایج که مردم می توانند از داروخانه بخرند شیر منیزیا است که ماده اصلی دارویی آن هیدروکسید منیزیم است. در حالی که تحقیقات کمی وجود دارد که نشان دهد مکمل های منیزیم می توانند یبوست را درمان کنند، از بین تمام مکمل های ذکر شده در این مقاله، این مکمل رایج ترین مکمل معدنی مورد استفاده برای رفع این مشکل است. تا زمانی که فرد به دوز توصیه شده پایبند باشد، احتمالاً یک گزینه بی خطر برای امتحان کردن است
پروبیوتیک: تحقیقات نشان می دهد که برخی از سویه های پروبیوتیک، از جمله بیفیدوباکتریوم لاکتیس، ممکن است به بهبود علائم یبوست کمک کنند. با این حال، مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
فیبرها
مانند پسیلیوم، اینولین و گلوکومانان ممکن است به بهبود یبوست کمک کنند. با این حال، برخی از انواع فیبر ممکن است یبوست را بدتر کنند، بنابراین از یک متخصص مراقبت های بهداشتی بخواهید تا نوع و دوز خاصی را توصیه کند.
کارنیتین
کمبود کارنیتین با یبوست در افراد دارای ناتوانی های ذهنی و حرکتی شدید مرتبط است. مکمل های کارنیتین ممکن است به رفع یبوست و اصلاح کمبود کارنیتین در این جمعیت ها کمک کند.
آلوئه ورا
برخی از مطالعات نشان می دهد که آلوئه ورا ممکن است به درمان یبوست کمک کند. با این حال، تحقیقات محدود است و ایمنی طولانی مدت این گیاه شناخته شده نیست.
سنا یک عنصر رایج در محصولات ملین است و ممکن است درمان موثری برای یبوست باشد. با این حال، شما باید دوزهای توصیه شده را رعایت کنید و ممکن است بخواهید از مصرف طولانی مدت آن اجتناب کنید. برخی مکمل ها، از جمله آهن و انواع خاصی از فیبر و کلسیم، ممکن است باعث یبوست شوند.
سایر داروها
اگر داروهای بدون نسخه به یبوست مزمن کمکی نکند، پزشک ممکن است داروی تجویزی را توصیه کند، به خصوص در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر
داروهایی که آب را به روده شما می کشند. تعدادی از داروهای تجویزی برای درمان یبوست مزمن موجود است. لوبیپروستون (آمیتیزا)، لیناکلوتید (لینزس) و پلکاناتید (ترولانس) با کشیدن آب به روده و تسریع حرکت مدفوع عمل می کنند.
گیرنده های سروتونین 5-هیدروکسی تریپتامین 4. پروکالوپراید (Motegrity) به حرکت مدفوع در روده بزرگ کمک می کند.
آنتاگونیست های گیرنده مو-اپیوئیدی با اثر محیطی (PAMORAs). اگر یبوست ناشی از داروهای ضد درد اپیوئیدی باشد، PAMORAهایی مانند نالوکسگل (Movantik) و متیل نالترکسون (Relistor) اثر مخدرها را بر روده معکوس می کنند تا روده حرکت کند.
تمرین دادن عضلات لگن
آموزش بیوفیدبک شامل کار با یک درمانگر است که از وسایلی برای کمک به یادگیری آرام کردن و سفت کردن ماهیچه های لگن استفاده می کند. شل کردن عضلات کف لگن در زمان مناسب در حین اجابت مزاج می تواند به شما کمک کند راحت تر مدفوع کنید. در طول یک جلسه بیوفیدبک، یک لوله مخصوص (کاتتر) برای اندازه گیری تنش عضلانی به رکتوم شما وارد می شود. درمانگر شما را از طریق تمرینات راهنمایی می کند تا به طور متناوب عضلات لگن خود را آرام و سفت کنید. یک دستگاه تنش عضلانی را اندازه گیری می کند و از صداها یا نورها استفاده می کند تا کمک کند بفهمید که چه زمانی عضلات خود را شل کرده اید.
عمل جراحی
اگر درمانهای دیگری را امتحان کردهاید و یبوست مزمن شما به دلیل انسداد، رکتوسل یا تنگی ایجاد شده باشد، ممکن است یک گزینه جراحی باشد. برای افرادی که سایر روشهای درمانی را بدون موفقیت امتحان کردهاند و حرکت مدفوع بهطور غیرطبیعی از طریق کولون آهسته است، برداشتن بخشی از کولون با جراحی ممکن است یک گزینه باشد. جراحی برای برداشتن کل کولون به ندرت ضروری است.