موارد و نحوه مصرف شربت زینک
ضرورت مصرف زینک
رژیم غذایی و تغذیه نقش مهمی در حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری به ویژه در افراد سالمند ایفا می کند. بسیاری از افراد سالمند به دلیل دریافت کمتر غذا و جذب نامناسب در معرض خطر دریافت ناکافی مواد مغذی هستند. کمبود زینک یکی از شایعترین کمبودهای تغذیهای است که در میان افراد سالمند دیده میشود. روی به طور طبیعی در غذاهای مختلف وجود داشته و همچنین به عنوان مکمل غذایی موجود است. زینک در سلولهای سراسر بدن یافت میشود و در بسیاری از جنبههای متابولیسم سلولی نقش دارد. این ریزمغذی ضروری در عملکرد سیستم ایمنی، سنتز پروتئین، بهبود زخم، سنتز DNA، متابولیسم تیروئید و استخوان و تقسیم سلولی نقش دارد و برای رشد و نمو در دوران بارداری، کودکی و نوجوانی و حس چشایی و بویایی مناسب لازم است.
عوارض کمبود زینک
کمبود زینک با تاخیر رشد، از دست دادن اشتها، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، کاهش وزن، اختلال در بهبود زخم، ضایعات چشمی و پوستی و اختلالات بویایی و چشایی مشخص می شود. بیماری هایی که افراد را مستعد کمبود زینک می کند شامل بیماری گوارشی (به عنوان مثال بیماری التهابی روده)، سندرم سوء جذب، بیماری مزمن کبد، بیماری مزمن کلیوی و دیابت می شود. تعادل بین ریزمغذی ها در بدن بسیار مهم است، به ویژه در افراد سالمند، که کمبود یک یا چند ریز مغذی ممکن است عواقبی بر عملکرد و سلامتی فرد داشته باشد. دریافت ناکافی زینک در یک دوره زمانی طولانی همراه با کاهش جذب می تواند به شدت بر وضعیت روی در بدن تأثیر بگذارد و ممکن است مسئول افزایش بروز عفونت ها، اختلالات عصبی و کاهش حدت چشایی باشد که اغلب در افراد سالمند دیده می شود. زینک یکی از رایج ترین و ضروری ترین عناصر درگیر در عملکرد مغز است و نقش مهمی در فرآیندهای فیزیولوژیکی، مانند تنظیم مسیرهای انتقال عصبی و غدد درون ریز دارد. تغییرات در تعادل زینک میتواند منجر به ایجاد بیماریهای مرتبط با شناخت، با پیامدهایی برای یادگیری، حافظه، و کنترل احساسات و خلق و خو شود که ممکن است مسبب بروز اختلالاتی مانند افسردگی و اضطراب، و همچنین تخریب عصبی و زوال عقل باشد، مانند آنچه در بیماری آلزایمر مشاهده میشود. بنابراین، مکمل قرص زینک پلاس ممکن است در موارد خاص بر اساس عوامل خطر فردی، حالات بیماری و علائم کمبود زینک در نظر گرفته شود.
وضعیتهای کمبود زینک در میان کودکانی که در فقر زندگی میکنند و در معرض رژیمهای غذایی کم زینک یا فیتاتهای زیاد هستند که جذب زینک را به خطر میاندازند، رایج است. این کودکان در معرض خطر ابتلا به بیماری های عفونی از جمله اسهال و عفونت تنفسی هستند. کودکان کمتر از پنج سال و کسانی که در معرض رژیم های غذایی کمبود زینک قرار دارند، از مکمل های روزانه روی یا یک دوره درمان 10 تا 14 روزه روی برای یک دوره اسهال حاد بهره مند خواهند شد. این شامل بیماری با شدت کمتر و کاهش احتمال تکرار اسهال است. با توجه به این یافته ها، سازمان بهداشت جهانی/ و بخش کودکان ملل متحد اکنون توصیه می کند که همه کودکان مبتلا به بیماری اسهال حاد بدون توجه به علت شناسی، با شربت زینک درمان شوند.
در کشورهای با درآمد کم و متوسط، سالانه میلیون ها کودک از اسهال شدید رنج می برند و بسیاری از آنها به دلیل کم آبی جان خود را از دست می دهند. نشان داده شده است که دادن مایعات از طریق دهان (استفاده از محلول آبرسانی خوراکی (ORS)) جان کودکان را نجات می دهد، اما تاثیری بر مدت زمانی که کودکان از اسهال رنج می برند، ندارد. مکمل شربت زینک می تواند به کاهش طول مدت و شدت اسهال کمک کند و بنابراین مزایای بیشتری نسبت به ORS در کاهش مرگ و میر کودکان دارد.
مزایای مصرف شربت زینک نسبت به قرص آن
در مورد مصرف قرص در کودکان ممکن است کودک به دوز کمتری از داروی موجود نیاز داشته باشد. اولاً، هیچ تضمینی وجود ندارد که وقتی یک قرص 250 میلی گرمی را به دو قسمت تقسیم می کنیم، هر کدام دقیقاً 125 میلی گرم از دارو را شامل می شود. این ممکن است منجر به مصرف بیش از حد یا کمتر از دوز شود. وقتی نیاز باشد قرص را به چهار قسمت تقسیم کرد بدتر می شود. از طرف دیگر شربت ها برای کودکان مناسب تر هستند. دوز در حجم است و اغلب، متناسب با وزن بدن کودک است و نه یک قرص استاندارد چند میلی گرمی. بسیاری از شربت ها نیز طعم دار هستند، که باعث بهبود مصرف توسط کودکان می شود. بلع آن ها بر خلاف قرص ها نیز راحت تر است. بنابراین، مگر در موارد ضروری یا اجتناب ناپذیر، بهتر است به کودکان، به ویژه کودکان زیر 12 سال، شربت داده شود.
برای بزرگسالانی که مشکل بلع دارند نیز مصرف شربت به جای قرص توصیه می شود.
مقدار توصیه شده روزانه شربت زینک برای زنان 8 میلی گرم و برای مردان بالغ 11 میلی گرم می باشد. در مناطقی که شیوع کمبود زینک یا شیوع سوء تغذیه زیاد است، شربت زینک ممکن است برای کودکان شش ماهه یا بیشتر مفید باشد. شواهد فعلی استفاده از مکمل زینک را در کودکان کمتر از شش ماه، در کودکانی که به خوبی تغذیه میشوند، و در محیطهایی که کودکان در معرض خطر کم کمبود زینک هستند، تایید نمیکند. مصرف 10 تا 20 میلی گرم روی در روز برای کودکان مبتلا به اسهال توصیه می شود.
انواع ملح های زینک
سیترات زینک با محتوای زینک بالاتر، خواص حسی خوب و طعم بهتر، جایگزینی جذاب برای گلوکونات و سایر ترکیبات روی محلول در آب می باشد.
موارد منع مصرف شربت زینک
حساسیت به نمک های زینک یا هر جزء مکمل های حاوی زینک.
عوارض احتمالی مصرف شربت زینک
در صورت بروز اختلالات گوارشی، شربت زینک را می توان با غذا مصرف کرد، اما از غذاهای سرشار از کلسیم، فسفر و فیتات باید اجتناب کرد.شربت زینک ممکن است باعث تهوع، استفراغ، ناراحتی معده، سوزش سر دل و ورم معده شود.
علائم مسمومیت
علائم مصرف بیش از حد شربت زینک ممکن است شامل تهوع شدید، استفراغ و سرگیجه باشد.
موارد درمان با شربت زینک
- عفونت های مکرر دستگاه تنفسی
- اسهال
- از دست دادن اشتها
- اختلال در پاسخ ایمنی
- کم خونی
- شب کوری
- اختلالات روانی
بهترین زمان مصرف شربت زینک
شربت های زینک اگر حداقل 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا مصرف شوند بیشترین تاثیر را دارند. با این حال، اگر مکمل های زینک باعث ناراحتی معده شوند، ممکن است همراه با غذا مصرف شوند.