نحوه مصرف زینک در بارداری
در کشورهای با درآمد کم و متوسط، بسیاری از زنان رژیم غذایی ضعیفی دارند و به ریزمغذیهای کلیدی که برای سلامتی لازم است، دسترسی ندارند. این امر به ویژه در زمانی که نیازهای انرژی و مواد مغذی برای مادر و نوزاد در حال رشد بیشتر است، نگران کننده است. روی برای رشد طبیعی ضروری است، کمبود شدید روی با محدودیت رشد همراه است و مطالعات نشان داده است که مکملهای زینک میتوانند وزن هنگام تولد را افزایش دهند.
ضرورت مصرف زینک در بارداری
کمبود شدید روی در انسان نادر است، اما کمبود خفیف تا متوسط ممکن است شایع باشد. به ویژه در افرادی که با مصرف کم غذاهای غنی از روی از منابع حیوانی و مصرف زیاد غذاهای غنی از فیتاتها، مانع از جذب روی می شوند. علاوه بر این، مکمل های آهن و مکمل های کلسیم ممکن است جذب روی را کاهش دهد.
زینک (روی) در بدن ذخیره نمیشود و نیازهای فیزیولوژیکی باید از رژیم غذایی تنها باشد. روی مورد نیاز در سه ماهه سوم بارداری دو برابر و در طول شیردهی تقریبا سه برابر میشود. بنابراین، بسیاری از زنان باردار به طور بالقوه در معرض خطر کمبود روی از طریق مصرف رژیم غذایی ناکافی قرار میگیرند. تخمین زده میشود که بیش از 80 درصد از زنان باردار در سراسر جهان مصرف ناکافی روی دارند، که به طور متوسط 9.6 میلیگرم روی در روز مصرف میکنند، که بسیار کمتر از حداقل میزان توصیه شده روزانه برای دو سه ماهه آخر بارداری است.
کمبود زینک مادر ممکن است رشد نوزاد را به خطر اندازد و منجر به پیامدهای بد هنگام تولد شود. همچنین کمبود زینک، سطح گردش تعدادی از هورمونهای مرتبط با شروع زایمان را تغییر میدهد و چون زینک برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی ضروری است کمبود آن ممکن است منجر به عفونتهای سیستمیک و داخل رحمی شود که هر دو علت اصلی زایمان زودرس هستند. وزن کم هنگام تولد و نارس بودن از عوامل خطرساز مهم برای مرگ و میر نوزادان هستند.
علائم مربوط به کاهش شدید روی عبارتند از: نارسایی رشد، هیپوگنادیسم اولیه، بیماریهای پوستی، اختلال در طعم و بو، و نقص ایمنی و مقاومت در برابر عفونت.
برآوردهای اخیر در مورد نیم میلیون مرگومیر سالانه مادران و کودکان به دلیل کمبود روی، سبب نگرانی در مورد کفایت مصرف زینک در زنان باردار در کشورهای در حال توسعه شده است. رژیمهای غذایی این زنان اغلب فاقد غذاهای غنی از زینک با منشا حیوانی هستند. غلظت پلاسمایی زینک در مادر یا به دلیل مصرف کم یا به دلیل عفونت های مزمن کمی کاهش مییابد. غلظت پایین روی در خون میتواند انتقال زینک جفت و عرضه زینک جنین را کاهش دهد. از آنجا که زینک اضافی باعث افزایش رشد وزن و قد در کودکان در حال رشد میشود، فرض بر این است که مکمل زینک (زینک پلاس) (روی) مادر، رشد جنین را بهبود میبخشد .
نحوه مصرف زینک در دوران بارداری
این نکته قابل قبول است که تأثیر مکمل روی در گروههای مختلف جمعیتی بسته به وضعیت تغذیهای آنها متفاوت باشد، و احتمالاً هرگونه تأثیر در زنان در کشورهای در حال توسعه آشکارتر است. در حال حاضر، صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) استفاده از مکملهای ریز مغذی متعدد از جمله روی را برای همه زنان باردار در کشورهای در حال توسعه توصیه میکند.
مصرف مکمل های زینک ممکن است نتایج بارداری را برای مادران و نوزادان بهبود بخشد. اما مطالعات نشان میدهد که مکمل روی ممکن است تأثیر کمی بر پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی) و عفونتهای مادر داشته باشد. تأثیر مکمل روی بر زایمان زودرس ممکن است به دلیل کاهش بروز یا شدت عفونتهای مادر باشد که از عوامل خطر شناخته شده برای زایمان زودرس هستند. علاوه بر این، شواهد با اطمینان پایین نشان میدهد که مکمل زینک ممکن است تأثیر کمی بر پیامدهای مهم جنین و نوزاد داشته باشد.مکمل سوپرابیون زینک پلاس حاوی 10 میلی گرم زینک و ویتامین های گروه B می باشد که زینک داخل مکمل در بارداری برای سلامت جنین و سلامتی مادر مهم است.
منابع غذایی زینک(روی)
منابع غذایی اولیه روی شامل محصولات حیوانی مانند گوشت و صدف و برخی محصولات گیاهی از جمله نخود، بادام هندی و تخمه کدو است. در میان محصولات گیاهی، غلات غنی شده رایجترین منبع زینک (روی) است. منابع کافی زینک در رژیم غذایی معمولی موجود است. گیاهخواران برای دستیابی به سطوح مناسب به غلات غنی شده بیشتر یا غلات کامل، حبوبات، شیر، تخم مرغ، آجیل و دانهها نیاز دارند.
میزان مورد نیاز زینک برای بدن
سازمان بهداشت جهانی، مکمل روی را به عنوان بخشی از مراقبتهای معمول قبل از زایمان توصیه نمیکند. بلکه تنها در مواردی توصیه میشود که طبق صلاحدید پزشک متخصص تجویز شود. پس قبل از مصرف هرگونه داروی بدون نسخه در دوران بارداری یا شیردهی، بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
بزرگسالان نباید بیش از 40 میلیگرم روی در روز از مکملها مصرف کنند. تظاهرات علائم مسمومیت حاد زینک، مانند تهوع و استفراغ، تنها در سطوح بسیار بالای مصرف زینک از 225 تا 450 میلیگرم در روز یا بیشتر رخ میدهد. اثر منفی روی در متابولیسم مس تنها با مصرف روی بالاتر از 50 میلیگرم در روز در بزرگسالان ایجاد میشود. نتایج نشان میدهد که تأمین روی اضافی در سطح 20 تا 30 میلیگرم در روز در دوران بارداری تأثیر منفی بر وضعیت مس ندارد.