علت و درمان بیماری ماکولای شبکیه چشم (تخریب لکه زرد شبکیه چشم)


بیماری ماکولا شبکیه چشم
 
تخریب لکه زرد شبکیهاختلال بینایی یک مشکل عمده بهداشتی برای بزرگسالان مسن است و تأثیر قابل توجهی بر وضعیت عملکرد و کیفیت زندگی دارد. اختلال بینایی توانایی رانندگی ایمن را محدود می‌کند و با افزایش میزان سقوط و شکستگی مفصل ران همراه است. افزایش تعداد افراد مسن در جهان بر اهمیت این مسأله تأکید دارد.تخریب لکه زرد شبکیه چشم یکی از شایعترین بیماری هایی است که افراد سالمند را درگیر می کند به همین دلیل در این مطلب می خواهیم تمام جنبه های این بیماری را بررسی کنیم
 
 
 
 
 
 
 
 
 

بیماری ماکولا (AMD) یا تخریب لکه زرد شبکیه چشم چیست؟

 

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن(AMD) یک بیماری  شایع چشمی است که می‌تواند باعث تاری بینایی مرکزی شما شود. این عارضه دلیل اصلی کاهش بینایی در افراد مسن است و به دلیل آسیب به ماکولا رخ می‌دهد ( ماکولا یا لکه زرد؛ بخشی از شبکیه چشم است که بینایی دقیق و مستقیم را کنترل می‌کند).
AMD کوری کامل ایجاد نمی‌کند، اما از دست دادن دید مرکزی باعث ایجاد مشکل در دیدن چهره افراد، خواندن، رانندگی یا کارهایی مانند آشپزی یا تعمیر وسایل خانه می‌شود. ماکولا در برخی افراد بسیار کند و در برخی دیگر سریعتر اتفاق می‌افتد. اما بیماری آب مروارید چشم به تدریج باعث کاهش بینایی و باعث کوری می شود اما در بیماری ماکولا اگر در مراحل اولیه باشد، ممکن است مدت طولانی متوجه کاهش بینایی نشوید. به همین دلیل مهم است که معاینات منظم چشم انجام دهید تا بفهمید مبتلا به AMD هستید یا خیر.
 

مراحل ایجاد بیماری ماکولا (تخریب لکه زرد شبکیه چشم) 

 
بیماری ماکولا دارای  دو نوع است: خشک و مرطوب.
 

تخریب لکه زرد شبکیه چشم خشک

 
بیشتر افراد مبتلا به ماکولا دارای AMD خشک هستند (که نوع آتروفیک نیز نامیده می‌شود) و این زمانی است که با افزایش سن، ماکولا نازک می‌شود. AMD خشک در 3 مرحله اولیه، میانی و نهایی اتفاق می‌افتد. معمولاً طی چندین سال به آرامی پیشرفت می‌کند. هیچ درمانی برای AMD نهایی خشک وجود ندارد، اما شما می‌توانید راههایی برای استفاده بهینه از بینایی باقی مانده خود پیدا کنید و اگر AMD نهایی خشک شما فقط در یک چشم است، می‌توانید برای محافظت از چشم دیگر خود اقدام کنید.

 

تخریب لکه زرد شبکیه چشم مرطوب 

 

AMD مرطوب (که AMD نئوواسکولار پیشرفته نیز نامیده می‌شود) نوع کمتر متداول AMD است که معمولاً باعث کاهش سریع بینایی می‌شود. هر مرحله از AMD خشک می‌تواند به AMD مرطوب تبدیل شود - اما AMD مرطوب همیشه در مراحل آخر است. یعنی زمانی اتفاق می‌افتد که رگهای خونی غیر طبیعی در پشت چشم رشد کرده و به ماکولا آسیب برسانند. خبر خوب این است که گزینه‌های درمانی برای AMD مرطوب در دسترس است.
در فایل صوتی زیر به بررسی کلی بیماری ماکولای چشم پرداخته شده است برای گوش دادن کافیست تا روی آن کلیک کنید :
 
 

علائم بیماری تخریبی ماکولا یا AMD چیست؟

 
علائم AMD به مرحله آن  بستگی دارد.  AMD یک بیماری پیش رونده است - این بدان معناست که علائم معمولاً با گذشت زمان بدتر می‌شوند.
AMD خشک اولیه هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند.
در AMD خشک میانی، برخی از افراد هنوز هیچ علائمی ندارند. برخی دیگر ممکن است علائم خفیف را مشاهده کنند، مانند تیرگی خفیف در دید مرکزی یا مشکل دیدن در نور کم.
در AMD نهایی (نوع مرطوب یا خشک)، بسیاری از مردم متوجه دید خطوط مستقیم بصورت موج دار یا کج می‌شوند. همچنین ممکن است متوجه یک نقطه تار در نزدیکی مرکز بینایی خود شوند. با گذشت زمان، ممکن است این نطقه تار بزرگتر شود یا لکه‌های خالی را مشاهده کنید. همچنین ممکن است رنگ ها نسبت به قبل روشن نباشند و در نور کم مشکل دیدن بیشتری داشته باشید.
خطوط مستقیم که مواج به نظر می‌رسند علامت هشدار دهنده AMD است. اگر این علامت را مشاهده کردید، بلافاصله به چشم پزشک خود مراجعه کنید.
 
تشخیص بیماری ماکولای چشم

 نحوه تشخیص بیماری تخریبی ماکولا یا AMD 

آیا من در معرض خطر AMD هستم؟
 
با افزایش سن خطر ابتلا به AMD برای شما افزایش می‌یابد. افراد 50 سال به بالا بویژه بالای 55 بیشتر احتمال دارد که AMD داشته باشند. 
 

عوامل مستعد کننده بیماری ماکولای چشم 

 
ریسک فاکتورهای ماکولا:
 
  • سابقه خانوادگی: AMD (تاکنون بیست ژن برای ریسک ابتلا به AMD شناسایی شده است)
  • سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر AMD خشک و مرطوب را 2 تا 4 برابر افزایش می‌دهد، در مقایسه با افرادی که هرگز سیگار نمی‌کشند. سیگار کشیدن همچنین با افزایش خطر پیشرفت از AMD اولیه به نهایی، آتروفی جغرافیایی و درگیری دو طرفه همراه است. به نظر می‌رسد که یک رابطه دوز-پاسخ وجود دارد، و خطر ممکن است حتی پس از ترک سیگار به مدت 15 تا 20 سال ادامه یابد.
  • مصرف الکل: استفاده زیاد از الکل (بیش از سه بار در روز) با افزایش خطر ابتلا به AMD اولیه همراه است.
  • نژاد: به نظر می‌رسد AMD در سفیدپوستان نسبت به سیاه پوستان شیوع بیشتری دارد، با شیوع متوسط در افراد اسپانیایی و چینی.
 
اگر به دلیل سن، سابقه خانوادگی یا عوامل دیگر در معرض خطر AMD هستید، انجام معاینات منظم چشم مهم است. از پزشک خود بپرسید که چند بار نیاز به معاینه چشم دارید. AMD اولیه هیچ علائمی ندارد، بنابراین منتظر تغییر بینایی خود نمانید!
 
پیشگیری از بیماری ماکولای چشم

نحوه پیشگیری از تخریب لکه زرد شبکیه چشم  (بیماری ماکولا) 

چگونه می‌توانم خطر AMD را کاهش دهم؟
 
تحقیقات نشان می دهد که با داشتن انتخاب‌های سالم می‌توانید خطر AMD (یا کاهش آهسته بینایی درنتیجه AMD) را کاهش دهید
  • سیگار را ترک کنید - یا شروع نکنید
  • فعالیت بدنی منظم داشته باشید
  • فشار خون و سطح کلسترول سالم را حفظ کنید
  • غذاهای سالم، از جمله سبزیجات دارای برگ سبز و ماهی بخورید
 

درمان بیماری تخریبی ماکولا یا AMD چیست؟

 
درمان AMD به مرحله و نوع آن بستگی دارد. در حال حاضر هیچ درمانی برای AMD اولیه وجود ندارد، بنابراین پزشک شما احتمالاً فقط با معاینه منظم چشم، وضعیت چشمان شما را کنترل می‌کند. تغذیه سالم ، ورزش منظم و ترک سیگار نیز می‌تواند کمک کند.
اگر AMD میانی در یک چشم یا هر دو چشم دارید، مکمل های تقویت کننده چشم (ویتامین‌ها و مواد معدنی) ممکن است بتوانند جلوی تبدیل آن به AMD نهایی را بگیرند. اگر AMD نهایی فقط در یک چشم دارید، این مکمل ها ممکن است شروع AMD را در چشم دیگر شما کند کنند. افزودن لوتئین و زاگزانتین به ویتامین ها و مینرال ها اثربخشی قابل توجهی خواهد داشت. از این رو مصرف مکمل یا قرص تقویت چشم  که حاوی این ویتامین ها و مینرال ها است ، می تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد. سوپرابیون مکس ویژن،  حاوی لوتئین و زاگزانتین ممکن است از پیشرفت بیماری ماکولا  وابسته به سن (AMD) و بدتر شدن آن جلوگیری کند. و همچنین این مکمل در پیشگیری از ابتلا به AMD بسیار موثر می باشد. ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان ممکن است به حفاظت از ماکولا در برابر زوال و از بین رفتن بینایی کمک کند. ویتامین C؛ E، بتا-کاروتن، لوتئین، زآگزانتین و زینک  نمونه‌هایی از ویتامین آنتی‌اکسیدانی هستند که در مکس ویژن یافت می‌شوند.
 
اگر AMD مرطوب دارید، روشهای درمانی دیگری وجود دارد که ممکن است قادر به جلوگیری از کاهش بینایی بیشتر باشد:
  • داروهایی به نام داروهای ضد VEGF که پزشک در چشم شما تزریق می‌کند
  • فتودینامیک درمانی (PTD ، ترکیبی از تزریق و لیزر درمانی)
در حال حاضر هیچ درمانی برای AMD نهایی خشک وجود ندارد - اما محققان در تلاش برای یافتن گزینه های درمانی هستند. 
 
 

درمان تخریب لکه زرد شبکیه چشم 

 

چگونه با کاهش بینایی ناشی از بیماری تخریبی ماکولا یا AMD زندگی کنم؟

 

همه مبتلایان به AMD  نهایی مبتلا نمی‌شوند یا به هر دو چشم مبتلا نمی‌شوند. اما اگر چنین اتفاقی رخ داد، زندگی با کاهش بینایی AMD می‌تواند چالش برانگیز باشد. کم بینایی به معنای این است که حتی با استفاده از عینک، لنزهای تماسی، دارو یا جراحی، کاهش بینایی انجام کارهای روزمره را دشوار می‌کند.
خبر خوب این است که مواردی وجود دارد که می تواند کمک کند - مانند دستگاه های کم بینا و خدمات بازتوانی بینایی. توانبخشی بینایی به شما کمک می‌کند مهارتهای لازم برای مستقل و فعال ماندن با بینایی کم را یاد بگیرید.
 

منبع 

مقالات علمی ؛ Eye Health

مقاله علمی ؛ Age-related macular degeneration: Treatment and prevention

مقاله علمی ؛ Age-related macular degeneration: Clinical presentation, etiology, and diagnosis

 

verification