آیا کمخونی بر خونریزی قاعدگی تاثیر می گذارد؟
کم خونی یکی از نگرانیهای بهداشت جهانی است که به داشتن تعداد کم گلبول قرمز یا مقدار کم هموگلوبین تعریف میشود. در میان دلایل شناخته شده کم خونی، کمبود آهن شایعترین علت میباشد. اصطلاحات کم خونی، فقر آهن و کم خونی فقر آهن (IDA) اغلب به جای هم استفاده میشوند. که دختران نوجوان، زنان در سن باروری، زنان باردار و کودکان در کشورهای با درآمد کم و متوسط را رنج میدهد. شیوع کم خونی در میان زنان غیر باردار در سنین باروری در دو دهه گذشته ثابت بوده است و حدود یک سوم زنان مبتلا به آن هستند . با تخمینهای سالانه افزایش جمعیت جهانی، تعداد زنان مبتلا به کم خونی در هر روز افزایش مییابد
چرا کم خونی در دوران قاعدگی مهم است؟
اخیراً، اثرات جانبی کمبود آهن و کم خونی فقر آهن بر سلامت زنان به طور وسیع تری مورد توجه قرار گرفته است. کم خونی بیماری است که عمدتا با غلظت هموگلوبین خون پایین مشخص میشود، که باعث کاهش ظرفیت خون در انتقال اکسیژن به بافتها شده و در نتیجه منجر به علائمی مانند خستگی بدن، کاهش ظرفیت کار بدنی٫ کاهش عملکرد شناختی٫ کاهش خلق و خوی و کاهش کیفیت زندگی مربوط به سلامتی (HRQoL) ؛ضعف ،سرگیجه و تنگی نفس ٫ افزایش احتمال ابتلا به عفونت٫ رشد کمتر از حد مطلوب مغز و غیره میشود. همچنین٫ کم خونی در بارداری با نتایج منفی همراه است ، از جمله مرگ و میر مادران، وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس.
علت های کم خونی:
در سال ۲۰۱۷ WHO عوامل کم خونی را به عنوان عوامل بیولوژیکی ( کمبود مواد مغذی و سایر اشکال سوء تغذیه، رشد، وضعیت فیزیولوژیک، جنس، سن و نژاد)، مرتبط با عفونت و التهاب (شیستوزومیازیس، مالاریا، HIV، سل، التهاب)؛ اختلالات هموگلوبین ژنتیکی؛ و عوامل تعیین کننده اجتماعی رفتاری و محیطی ذکر کردند
**برای مطالعه بیشتر در مورد کم خونی و انواع آن پیشنهاد می کنیم مطلب زیر را از دست ندهید**
آیا خونریزی ماهیانه (پریود) در زنان سبب کم خونی می شود؟
در میان زنان در سنین باروری، خونریزی ماهیانه (قاعدگی) خطر ابتلا به کمبود آهن را افزایش میدهد. همچنین کمبود آهن در نوجوانان پس از شروع قاعدگی (منارک) گزارش شده است. به خصوص اگر میزان خونریزی بسیار زیاد ( ۸۰ میلی لیتر) داشته باشد.
خونریزی شدید قاعدگی (HMB) یک مشکل شایع در زنان در سن باروری است و تأثیر عمدهای بر کیفیت زندگی یک زن، فعالیت بدنی و عملکرد شغلی و همچنین زندگی اجتماعی و عاطفی وی دارد.
و همچنین یکی از دلایل عمده کمبود آهن و کم خونی فقر آهن است. از دست دادن ماهیانه آهن بدون مصرف مکمل های آهن، به تدریج ذخایر آهن بدن را کاهش میدهد و سبب کمبود آهن در اندازهگیری فریتین سرم میشود. وقتی ذخایر آهن تخلیه میشود، تولید هموگلوبین تحت تأثیر قرار میگیرد و کم خونی در اثر کاهش آهن ایجاد میشود.
در فایل صوتی زیر به دو سوالی که در مورد رابطه کم خونی و پریود می باشد، بصورت خلاصه پاسخ داده شده است:
پیشگیری از کم خونی در دوران قاعدگی با مصرف مکمل آهن
مصرف قرص آهن در دوران پریودی باید چگونه باشد؟
کم خونی فقر آهن به عنوان یک اختلال در سلامتی زنان در نظر گرفته میشود در نتیجه کاهش کم خونی یکی از اهداف سازمان جهانی بهداشت و اهداف توسعه پایدار است. مکملهای آهن - قرص، کپسول، شربت یا قطره حاوی آهن - مداخله ای است که معمولاً برای پیشگیری و درمان این بیماری استفاده میشود.
مکمل یاری متناوب آهن و اسیدفولیک به عنوان یک مداخله مربوط به سلامتی در زنان با دوره های قاعدگی که در مکانهای با شیوع بالای کم خونی زندگی میکنند، توصیه میشود تا غلظت هموگلوبین و وضعیت آهن آنان بهبود یابد و خطر کم خونی کاهش یابد )توصیه زیاد ).
سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه میکند برای بهبود غلظت هموگلوبین و وضعیت آهن و خطر کم خونی ٫ مکملهای متناوب (هفتهای یکبار مکمل آهن اسیدفولیک) به عنوان یک مداخله بهداشت عمومی در زنان در سنین قاعدگی که در محیط هایی زندگی میکنند که شیوع کم خونی 20٪ یا بیشتر است. برای خانمهای در سنین قاعدگی و دختران نوجوان که در محیط هایی زندگی میکنند که کم خونی بسیار شیوع دارد (40٪ یا بیشتر)، مکمل آهن روزانه برای پیشگیری از کم خونی و فقر آهن توصیه میشود.
استفاده متناوب از قرص مکمل آهن بصورت خوراکی (یک بار، دو بار یا سه بار در هفته در روزهای غیر متوالی به عنوان یک روش جایگزین موثر برای مکمل یاری روزانه آهن جهت پیشگیری از آنمی در زنان با دوره های قاعدگی پیشنهاد شده است. پشت این مداخله به طور سنتی این بوده است که سلول های روده هر۵-۶ روز دچار ریزش شده و ظرفیت جذب آهن را محدود کرده اند. بنابراین در ارائه متناوب آهن وقتی تنها به سلول های اپی تلیال جدید روده این ماده مغذی عرضه شود، به طور تئوریک، جذب آن را بهبود می بخشد. مکمل یاری متناوب همچنین استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد. تجربه نشان داده است که رژیم های متناوب ممکن است که پذیرش بیشتری توسط زنان داشته، با افزایش پایبندی به برنامه های مکمل یاری همراه باشد.
طرح پیشنهادی برای مکمل آهن و اسید فولیک متناوب در زنان با دوره های قاعدگی | |
ترکیب مکمل | آهن: 60mg آهن المنتال اسید فولیک: 2.8mg |
تکرار | یک مکمل در هفته |
طول مدت و زمان فاصله دهی بین دوره های مکمل یاری | سه ماه مکمل یاری و به دنبال آن سه ماه عدم مصرف مکمل و بعد دوباره خوردن مکمل ها شروع می شود. |
گروه هدف | همه دختران نوجوان و زنان بالغ دارای قاعدگی |
آیا داشتن بیماری کم خونی بر میزان خونریزی پریود (قاعدگی) تاثیر دارد؟
کمبود آهن در زنان شایع است که سبب کم خونی میشود، میتواند باعث آمنوره نیز شود. بین کم خونی فقر آهن و پریودهای نامنظم رابطه وجود دارد. کم خونی ناشی از کمبود آهن میتواند باعث قاعدگی های نامنظم شود، و به همین ترتیب، زنان با پریود نامنظم میتوانند از کم خونی فقر آهن ناشی از از دست دادن بیش از حد خون رنج ببرند. همچنین یافتههای یک مطالعه نشان داد که وجود کم خونی در شروع زودرس آمنوره ثانویه در دختران جوان 18-20 ساله تأثیر دارد و طول مدت بیماری را گسترش میدهد
خونریزی های قاعدگی
قاعدگی طبیعی در نوجوانان:
در طی ۲-۵ سال اول بعد از منارک (شروع قاعدگی) اکثر سیکل ها فاقد تخمک گذاری هستند. با وجود این٫ این سیکل ها تا حدودی منظم هستند و در محدوده تقریبا ۲۱- ۴۵ روزه رخ می دهند (برخلاف بزرگسالان که سیکلهای آنها در محدوده ۲۱-۳۸ روزه هستند).
قاعدگی طبیعی در سنین باروری:
پس از دوران نوجوانی٫ سیکلهای قاعدگی عموما به صورت سیکلهای ۲۱-۳۸ روز همراه با خونریزی قاعدگی به مدت کمتر از ۷ روز٫ شکل میگیرد. هنگامی که زنان به دوره یائسگی نزدیک میشوند چون سیکلهای کمتری با تخمک گذاری همراه هستند٫ طول سیکلهای قاعدگی نامنظم تر میشود.
مدت میانگین خونریزی قاعدگی به طور میانگین ۴.۷ روز است؛ ۸۹ درصد خونریزی ها ۷ روز یا بیشتر طول میکشند. متوسط حجم خون از دست رفته در هر سیکل ۳۵ میلی لیتر است. خونریزیهای راجعه با میزان بیش از ۸۰ میلی لیتر در هر سیکل٫ منجر به کم خونی میشود.
از علل خونریزی غیرطبیعی:
خونریزی ناشی از اختلال عملکرد رحم (اختلال هورمونی)٫ عدم تخمک گذاری٫ حاملگی٫ هورمونهای برونزا (مصرف داروهای هورمونی) ٫ علل اندوکرین و علل آناتومیکی٫ علل عفونی و سرطان میباشد.
بررسی میزان خونریزی قاعدگی
با رویهی رایج بالینی به صورت پرسشی در مورد تعداد نوار بهداشتی یا تامپون هایی که در یک روز خونریزی شدید و یا به ازای هر سیکل خونی استفاده میشوند٫ می توان برآوردی تقریبی از میزان اتلاف خون به دست آورد (۳-۵ نوار بهداشتی در هر روز جنبه معمولی دارد).
تفاوت در میزان دقت هر فرد٫ عدم آشنایی با حجم خون دفع شده در افراد دیگر ٫ اشتباه در تخمین یا محاسبه میزان تجمعی و همچنین تفاوت در میزان خون قاعدگی موجود در هر تامپون یا نوار بهداشتی در بین محصولات یک برند یا از برندی به برند دیگر٫ سبب بی دقتی در برآورد حجم خونریزی قاعدگی می شود.
با وجود این؛ تعویض نوار بهداشتی هر ساعت یک بار٫ وجود لخته های بزرگتر از سکه ۵۰ سنتی (قطر بزرگتر از ۳ سانتی متر)٫ و یا نیاز به تعویض نوار بهداشتی در طول شب٫ بر حجم اندازه گیری شده بیش از ۸۰ میلی لیتر خون دلالت دارد