بهترین مکملها برای تنبلی تخمدان (سندرم پلی کیستیک)
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان چیست ؟
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا به اصطلاح تنبلی تخمدان یکی از شایع ترین بیماری ها در بین زنان و دختران نوجوان است. تنبلی تخمدان بیماری ژنتیکی می باشد. در چرخه تخمک گذاری هر ماه حدود 5-6 فولیکول شروع به رشد می کنند و در نهایت یکی از آنها به رشد خود ادامه داده و آن فولیکول بزرگ می شود و عوامل بازدارنده را به بقیه فولیکول های ریز دیگری که در اطراف آن در گردش هستند، می فرستد که منجر به تخریب و کوچک نگه داشتن آنها می شود. در افراد مبتلا به بیماری تخمدان پلی کیستیک، فولیکول های بزرگ شده به هر دلیلی نمی توانند به درستی عمل کرده و به خوبی تخمک گذاری کنند و همچنین نمی توانند عوامل بازدارنده را به خوبی برای فولیکول های اطراف القا کنند. و از رشد آنها جلوگیری نمایند. در نتیجه هر ماه چندین فولیکول رشد می کنند از این رو، برای سالها در هر ماه، چند فولیکول ریز روی سطح تخمدان باقی میمانند که بزرگتر از حد طبیعی هستند. در این زمان، سطح پوسته تخمدان یا قشر تخمدان با فولیکول های ریز پر می شود. در بیماری تخمدان پلی کیستیک، اسکن اولتراسوند از سطح تخمدان یک شکل گردنبند مانند از فولیکول های ریز را نشان می دهد، به همین دلیل است که این بیماری تخمدان پلی کیستیک نامیده می شود (هر تخمدان دارای 12 یا بیشتر فولیکول 2-9 میلی متری است). یکی از راهبردهای درمانی توصیه شده در دستورالعمل های بین المللی، اصلاح سبک زندگی است که شامل رژیم غذایی و ورزش می باشد. به همین خاطر در این مقاله به معرفی مکمل های غذایی و تغذیه مناسب در PCOS می پردازیم.
علائم بالینی تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان)
به طور معمول، بانوان سالم، مقداری هورمون مردانه در خونشان وجود دارد، اما این میزان بسیار کمتر از مردان است. حال در مواردی که تنبلی تخمدان رخ می دهد سطح این هورمون از حد طبیعی بالاتر می رود حتی اگر کمتر از آقایان باشد اما برای خانم ها زیاد است و علائم خود را نشان می دهد که عبارتند از:
- افزایش تدریجی موهای صورت
- رشد موهای زائد و پرپشت در نواحی پشت لب و چانه (هیرسوتیسم)
- پرپشت شدن موهای بدن
رشد مو در نواحی خاصی رخ می دهد. مثلاً در چانه، صورت، دور سینهها، ناف و زیر ناف، تحت تأثیر هورمونهای مردانه، موها ضخیمتر و پرپشتتر میشوند. زنان به دلیل افزایش هورمون های مردانه دچار ریزش مو می شوند و همچنین ممکن است چرب شدن پوست، آکنه سر سیاه و افزایش وزن رخ دهد. مقاومت به انسولین در فرد افزایش می یابد و باعث می شود فرد به دیابت مبتلا شود. همچنین باعث افزایش چربی خون می شود. در نهایت به دلیل اینکه تخمک گذاری به درستی انجام نمی شود و بسته به شدت بیماری ممکن است فرد دچار اختلالات باروری یا حتی ناباروری شود و برای بارداری نیاز به درمان داشته باشد. چون تخمدان های خوب آزاد نمی شوند، سیکل های قاعدگی نامنظم می شوند و فاصله بین دوره های قاعدگی طولانی است و در برخی موارد در صورت عدم مصرف دارو ممکن است فرد حدود 7-6 ماه پریود نشود. این برای فرد بسیار خطرناک است و خطر ابتلا به سرطان رحم را در سنین 40 تا 50 سالگی در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان و سیکل های قاعدگی نامنظم افزایش می یابد. علائم بالینی تخمدان پلی کیستیک بسته به شدت بیماری از خفیف تا شدید متغیر است. بنابراین انتظار نداشته باشید که همه علائم در یک فرد ظاهر شود، بسته به فعالیت تخمدان ها، علائم بیماری متفاوت است. گرفتن تاریخچه از وضعیت فرد به تشخیص بیماری کمک می کند.
درمان تنبلی تخمدان
تنبلی تخمدان درمان قطعی ندارد. درمان علامتی است، به این معنی که درمان بر اساس تشخیص فرد انجام می شود. اگر فردی در چرخه قاعدگی مشکل داشته باشد، می توان دارو تجویز کرد. اگر فردی مشکل ریزش مو (هیرسوتیسم) داشته باشد، مصرف داروهای ضد هورمون مردانه می تواند به بهبودی بیمار کمک کند. اما اگر بیمار مشکلات ناباروری داشته باشد، درمان ناباروری شروع می شود و تخمک گذاری برای بارور شدن تخمک تحریک می شود.
اولین و مهمترین قدم در درمان این است که سبک زندگی، ورزش و رژیم غذایی تغییر کند. دریافت تغذیه مناسب از طریق رژیم غذایی می تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت فرد داشته باشد. زیرا ورزش باعث چاقی و اضافه وزن نمی شود. افراد مبتلا به PCOS باید از مصرف غذاهای شیرین پرهیز کنند تا به دیابت مبتلا نشوند که همه اینها می تواند عملکرد تخمدان را تا حد زیادی بهبود بخشد. بنابراین سبک زندگی برای این بیماران بسیار مهم است و به این بیماران توصیه می شود در سنین پایین ازدواج کرده و هر چه زودتر باردار شوند و این افراد نباید زمان بارداری را به تاخیر بیندازند زیرا زمینه تنبلی تخمدان در آن وجود دارد. از آنجایی که این بارداری ها به تاخیر می افتد، احتمال بروز مشکلات بارداری در آنها بیشتر می شود. افراد مبتلا به تنبلی تخمدان باید تحت نظر پزشک باشند. بسیاری از افرادی که دچار مشکل خفیف تنبلی تخمدان هستند، نیاز به مصرف داروهای هورمونی دارند.
چگونه مکمل ها می توانند به سندرم پلی کیستیک تخمدان کمک کنند؟
برخی از مکمل ها می توانند به عدم تعادل هورمونی که باعث علائم PCOS می شوند کمک کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به رشد سالم تخمک و تنظیم الگوهای تخمک گذاری کمک کنند. برای PCOS مقاوم به انسولین، برخی ویتامینها، مواد معدنی و مکملها ممکن است به بهبود حساسیت به انسولین کمک کنند.
مکمل های مفید برای تنبلی تخمدان
1) D-chiro inositol و myo-inositol
میو اینوزیتول و دی کایرو اینوزیتول موادی مشابه ویتامین با خواص تقلیدی از انسولین هستند، بنابراین مشابه انسولین عمل می کنند. به دلیل توانایی آنها در بهبود حساسیت به انسولین اغلب برای زنان مبتلا به PCOS توصیه می شود تا علائم را کاهش دهند. متفورمین دارویی برای دیابت نوع 2 است که برای درمان PCOS استفاده می شود. اینوزیتول در مقایسه مستقیم با متفورمین در زنان مقاوم به انسولین مورد مطالعه قرار گرفته است. متفورمین و میو اینوزیتول هر دو دارای اثرات مثبت مشابهی بر سطح انسولین، قند خون ناشتا و سطوح هورمون مرتبط با PCOS هستند. اینوزیتول همچنین می تواند الگوهای تخمک گذاری را بهبود بخشد و به افراد مبتلا به PCOS که می خواهند به طور طبیعی باردار شوند کمک کند. در مطالعه ای روی 50 زن مبتلا به PCOS مقاوم به انسولین، بیش از 60 درصد آنها پس از تجویز میو اینوزیتول تخمک گذاری کردند. مطالعه دیگری به این نتیجه رسید که میو اینوزیتول بلوغ تخمک را بهبود می بخشد و شانس باروری را افزایش دهد. در نهایت، اینوزیتول در بهبود حساسیت به انسولین و کاهش سطح آندروژن در زنان مبتلا به PCOS موثر است.
2) بربرین
بربرین ترکیبی است که در گیاهان خاصی یافت می شود. اغلب به عنوان درمان طبیعی PCOS استفاده می شود. بربرین ممکن است به بهبود حساسیت به انسولین کمک کند، که در PCOS مقاوم به انسولین مهم است. علاوه بر این، بربرین همچنین ممکن است به کاهش سطح تری گلیسیرید خون و دور کمر کمک کند، که برخی از علائم مقاومت به انسولین هستند. بربرین همچنین ممکن است به کاهش وزن کمک کند. بررسی پنج مطالعه روی بیش از 1000 زن به این نتیجه رسید که بربرین به کاهش چربی احشایی (چربی اطراف شکم)، بهبود حساسیت به انسولین و بهبود نرخ تخمک گذاری کمک می کند. نویسندگان این مطالعه به این نتیجه رسیدند که بربرین یک گزینه بی خطر برای استفاده در زنان پیش از یائسگی مبتلا به PCOS است که می خواهند باردار شوند و عوارض جانبی کمی دارد.
3) N-استیل سیستئین (NAC)
N-استیل سیستئین برای ساخت آنتی اکسیدان در بدن استفاده می شود. آنتی اکسیدان ها به مبارزه با التهاب کمک می کنند، عامل محرک بسیاری از بیماری های مزمن که ممکن است در PCOS نقش داشته باشند. بر اساس یک مطالعه کوچک، NAC حساسیت به انسولین را در زنان مبتلا به PCOS با مقاومت به انسولین بهبود می بخشد. مطالعه دیگری در مورد استفاده از N -استیل سیستئین برای PCOS نشان داد که NAC نرخ تخمک گذاری و بارداری را در مقایسه با کنترل بهبود می بخشد. مطالعه دیگری NAC را با متفورمین برای مدیریت PCOS مقایسه کرد. نتایج نشان داد که NAC به طور قابل توجهی باعث کاهش سطح تستوسترون تام و BMI شد.
4) ویتامین D
در مقایسه با جمعیت عمومی، زنان مبتلا به PCOS بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند. کمبود ویتامین D ممکن است اختلالات غدد درون ریز مانند PCOS و همچنین اختلالات متابولیک را بدتر کند. برخی از علائم کمبود ویتامین D عبارتند از: خستگی، ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات، درد استخوان و تغییرات خلقی مانند افسردگی. مصرف مکمل های ویتامین دی ممکن است مقاومت به انسولین و تولید بیش از حد آندروژن ها را در زنان مبتلا به PCOS بهبود بخشد، به خصوص اگر در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند.
5) منیزیم
زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در مقایسه با زنان بدون سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر احتمال دارد کمبود منیزیم داشته باشند. کمبود منیزیم همچنین با مقاومت به انسولین مرتبط است و ممکن است در ایجاد دیابت نوع 2 نقش داشته باشد. مکمل منیزیم برای زنان مبتلا به PCOS مقاوم به انسولین می تواند به بهبود متابولیسم گلوکز کمک کند.
6) اسیدهای چرب امگا 3
زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر احتمال دارد که سطح کلسترول و تری گلیسیرید بالایی داشته باشند. طبق مطالعه ایی، تجویز اسیدهای چرب امگا 3 به زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک منجر به بهبود سطح کلسترول و همچنین پریودهای منظم تر می شود. اسیدهای چرب امگا 3 نیز دارای خواص ضد التهابی هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک تا حدودی ناشی از التهاب مزمن است و زنان مبتلا معمولا نشانگرهای التهابی بالایی دارند. اگر گیاهخوار هستید، می توانید اسیدهای چرب امگا 3 را در مکمل های روغن ماهی، روغن کریل، روغن کبد ماهی یا روغن جلبک دریافت کنید.
7) پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که به بازیابی باکتری های مفیدی که در روده زندگی می کنند، به نام میکروبیوم یا میکروبیوتای روده کمک می کنند. عدم تعادل این باکتری های خوب می تواند منجر به مشکلات سلامتی از جمله اختلالات خود ایمنی، انواع خاصی از سرطان و اختلالات گوارشی شود. جالب اینجاست که به نظر می رسد میکروبیوتای روده نیز در PCOS نقش دارد. تجویز پروبیوتیک به زنان مبتلا به PCOS منجر به بهبود سطح قند خون،BMI و نشانگرهای مقاومت به انسولین شد. بهترین پروبیوتیک ها برای PCOS ممکن است شامل سویه هایی از جنس Lactobacillus یا Bifidobacterium باشند. طبق مطالعات حیوانی، آنها بیشترین بهبود را در مقاومت به انسولین، سطح کلسترول و نشانگرهای التهاب نشان می دهند.
8) رسوراترول
رسوراترول ترکیب گیاهی آنتی اکسیدانی است که در دانه ها و پوست انگور و توت ها یافت می شود. آزمایشات بالینی نشان می دهد که رسوراترول برای زنان مبتلا به PCOS موثر است و می تواند منجر به کاهش نشانگرهای التهابی و بهبود تعادل هورمونی شوند و به طور قابل توجهی تستوسترون،DHEA و انسولین ناشتا را کاهش می دهد و مقاومت به انسولین را به طور قابل توجهی بهبود می بخشد.
9) کوآنزیم Q10
Co-Q10 اثرات مثبت زیادی بر باروری زنان برای بیماران PCOS و غیر PCOS دارد. تحقیقات نشان داده است که مصرف مکمل Co-Q10 می تواند پاسخ تخمدان را برای زنان تحت درمان IVF بهبود بخشد. همچنین Co-Q10 با علل مرتبط با سن ناباروری مانند کاهش کمیت و کیفیت تخمک مبارزه می کند. علاوه بر حمایت از باروری کلی، Co-Q10 مزایای خاصی برای بیماران PCOS دارد. نشان داده شده است که Co-Q10 تأثیر مثبتی بر سطح انسولین و تستوسترون دارد.
10) زینک
روی یک آنتی اکسیدان قوی است که به تنظیم عملکرد آنزیم های مختلف کمک می کند. روی همچنین به تنظیم رشد سلولی، ترشح هورمون و تاثیر بر تولید مثل کمک می کند. اگرچه کمبود روی در ایالات متحده نسبتاً نادر است، اما در زنان مبتلا به PCOS شیوع بیشتری دارد.کمبود روی ممکن است با علائم رایج PCOS مانند مقاومت به انسولین و سطوح غیر طبیعی کلسترول همراه باشد. در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، مکمل روی تأثیر مثبتی بر مقاومت به انسولین دارد. علاوه بر این، روی ممکن است به بهبود عدم تعادل هورمونی و تخمک گذاری کمک کند. مکمل روی همچنین ممکن است به بهبود سایر علائم رایج PCOS مانند آکنه، رشد مو، مدیریت وزن و ریزش مو کمک کند.
11) ویتامین B برای سندرم تنبلی تخمدان
انواع مختلفی از ویتامین های B وجود دارد، اما مهمترین آنها برای بیماران PCOS ویتامین B12 و فولات (B9) است. هر دو ویتامین B با تجزیه آمینو اسید هموسیستئین به کاهش التهاب کمک می کنند. سطح هموسیستئین معمولاً در بیماران PCOS افزایش می یابد. سطوح بالای هموسیستئین با کاهش باروری از طرق مختلف از جمله کیفیت پایین تخمک، سقط جنین، فشار خون بالا و وزن کم هنگام تولد همراه است. ویتامین های B همچنین می توانند به اصلاح عدم تعادل هورمونی و بهبود باروری از راه های دیگر کمک کنند. مکمل فولات می تواند سطح پروژسترون را افزایش داده و خطر عدم تخمک گذاری را کاهش دهد. مطالعات دیگر در مورد چگونگی تأثیر مواد مغذی بر تولید مثل نشان داده است که فولات برای کیفیت و رشد تخمک، لانه گزینی، رشد جنین و رشد اندام ها ضروری است.
12) کارنیتین
برای PCOS استیل ال کارنیتین (ALC) یک آنتی اکسیدان است که به طور طبیعی توسط بدن تولید می شود. ALC به بدن کمک می کند تا چربی را به انرژی تبدیل کند. مطالعه ای بالینی نشان داد که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در مقایسه با زنان سالم، به طور قابل توجهی سطوح ال کارنیتین کمتری دارند. سطوح پایین ALC ممکن است با هیپرآندروژنیسم و مقاومت به انسولین، دو ویژگی رایج بیماران PCOS، مرتبط باشد. یک کارآزمایی بالینی بر روی زنان مبتلا به PCOS نشان داد که مکمل ALC با کلومیفن (یک داروی رایج باروری که برای القای تخمک گذاری در بیماران PCOS استفاده می شود) باعث ایجاد اندومتر ضخیم تر و نرخ بارداری بالاتر می شود.
13) روغن ماهی
مکملهای روغن ماهی با فهرستی از مزایای سلامتی برای همه زنان، از جمله بیماران PCOS، مرتبط هستند. مطالعات نشان داده اند که مکمل روغن ماهی می تواند تخمک گذاری، ذخیره تخمدان و باروری کلی را بهبود بخشد. مانند اینوزیتول، روغن ماهی یک مکمل مفید برای بیماران PCOS است زیرا می تواند به بهبود مقاومت به انسولین کمک کند. التهاب یکی دیگر از ویژگی های کلیدی PCOS است که بر باروری تأثیر منفی می گذارد. روغن ماهی یک مکمل مهم برای بیماران PCOS است زیرا دارای خواص ضد التهابی است. مکمل های روغن ماهی همچنین می توانند به کاهش کلسترول بد برای زنان مبتلا به PCOS کمک کنند.
تغذیه مناسب در سندرم تنبلی تخمدان
برای افراد مبتلا به PCOS، رژیم غذایی سالم اساسا رژیمی ضد التهابی، کم کربوهیدرات و قندهای افزوده است. این نوع برنامه غذایی سالم سرشار از غذاهای غنی از مواد مغذی مانند غلات کامل، میوه ها، سبزیجات، حبوبات، آجیل، دانه ها و روغن های گیاهی است. خوردن ماهی چرب و گوشت بدون چربی مانند مرغ بیش از گوشت قرمز نیز بخشی از رژیم ضد التهابی PCOS است. اگر PCOS مقاوم به انسولین دارید، ممکن است متوجه شوید که رژیم غذایی با کربوهیدرات کمتر به بهبود علائم شما کمک می کند. کربوهیدرات ها سطح قند خون شما را افزایش می دهند که می تواند مقاومت به انسولین را بدتر کند. به جای حذف کربوهیدرات ها، یک رژیم غذایی متعادل را هدف قرار دهید و بر انتخاب کربوهیدرات های سالم تمرکز کنید. غلات کامل، حبوبات، میوه ها و سبزیجات را به جای غلات تصفیه شده، غذاهای فرآوری شده و غذاهای حاوی قند افزوده بالا انتخاب کنید.
اگرچه PCOS شایع ترین علت ناباروری است، اما باردار شدن با PCOS غیرممکن نیست! پیروی از یک رژیم غذایی مناسب برای باروری و مکملسازی با مواد مغذی کلیدی مانند اینوزیتول، ویتامینD، روغن ماهی، منیزیم و سایر موارد ذکر شده در بالا میتواند به بهبود طبیعی باروری کمک کند.