مکمل های مورد نیاز در بارداری و شیردهی

مصرف مکمل های مورد نیاز بارداری و شیردهی

دوران بارداری و شیردهی از مهمترین و حساس ترین دوران در زندگی خانها محسوب می شود و نیاز است تا اطلاعات جامعی در مورد مواد معدنی و ویتامین مورد نیاز برای حفظ سلامتی خود و نوزادشان بدانند. در این مطلب از سوپرابیون به بررسی مصرف انواع مکمل های مورد نیاز در دوران بارداری و شیردهی پرداخته ایم تا مادران از نیازهای سلامتی خود به خوبی آگاهی کسب کنند.

مصرف مکمل های مناسب در دوران بارداری

رشد و نمو شدید جنین در دوران بارداری نیاز به سازگاری فیزیولوژیکی مادر و تغییر نیازهای تغذیه ای دارد. دریافت کافی درشت مغذی ها و ریز مغذی ها توسط مادر باعث رشد طبیعی جنین می شود، در حالی که سوء تغذیه و تغذیه بیش از حد ممکن است با پیامدهای نامطلوب برای مادر، بارداری و نوزاد، از جمله سقط جنین، برخی ناهنجاری های مادرزادی، اختلالات فشار خون بالای حاملگی، دیابت حاملگی، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد برای سن حاملگی و رشد عصبی شناختی کمتر از حد مطلوب همراه باشد. علاوه بر این، مدل رشدی برای منشاء بیماری (یعنی فرضیه بارکر) این فرضیه را مطرح می کند که محیط جنین که تحت تأثیر وضعیت تغذیه و متابولیک مادر قرار می گیرد، باعث تغییرات اپی ژنتیکی می شود که بر بیان ژن تأثیر می گذارد و در نتیجه بر توسعه بعدی بیماری در فرزندان در کودکی و بزرگسالی تأثیر می گذارد.

دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) استفاده از مکمل های مولتی ویتامین در بارداری را در مراقبت‌های دوران بارداری در هر مرکز مراقبت‌های بهداشتی یا محیط مبتنی بر جامعه، در چارچوب تحقیقات دقیق توصیه می‌کند. از آنجایی که شواهد این توصیه عمدتاً از کشورهای با درآمد کم و متوسط نشات گرفته شده است، آنها بیان می کنند که کاربرد آن برای کشورهای با درآمد بالا یا جمعیت هایی که در معرض خطر ریزمغذی ها نیستند (مثلاً رژیم غذایی کافی، برنامه های غنی سازی مواد غذایی) نامشخص است.

محتوای مکمل های مولتی ویتامین بسته به محصول متفاوت است. حداقل مکمل روزانه مولتی ویتامین باید حاوی ویتامین‌ها/مواد معدنی کلیدی باشد که اغلب با رژیم غذایی تامین نمی‌شوند، مانند آهن، کلسیم، اسید فولیک، ویتامین D و ید. علاوه بر این ویتامین ها٬ مواد معدنی کلیدی مکمل باید حاوی مقادیر کافی ویتامین A، E و C ٬ ویتامین های گروه B؛ و روی باشد.

آهن

شواهد – آهن برای رشد مغز جنین و جفت و گسترش توده گلبول قرمز مادر ضروری است. تخمین زده می شود که کمبود آهن، شایع ترین کمبود تک ماده مغذی در سراسر جهان است و یکی از علل اصلی کم خونی است.

مصرف توصیه شده - مقادیر مرجع غذایی برای آهن در بارداری در سراسر جهان متفاوت است. مصرف 27 میلی گرم آهن در بارداری (از 18 میلی گرم در روز در افراد غیرباردار/غیر شیرده) برای جلوگیری از کم خونی فقر آهن توصیه می کند . WHO مصرف روزانه مکمل آهن خوراکی با 30 تا 60 میلی گرم آهن عنصری را توصیه می کند. این مقدار به راحتی توسط اکثر فرمولاسیون های ویتامین قبل از تولد تامین می شود و مکمل کافی برای افراد غیر کم خون است.

جذب آهن با افزایش دوز کاهش می یابد، بنابراین مقادیر بیشتر مکمل بهتر است در طول روز به چندین دوز تقسیم شود.
قابل توجه است که جذب آهن با افزایش سن حاملگی به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.
برای افرادی که آهن خوراکی را تحمل نمی کنند، آهن می تواند به طور ایمن و موثر به صورت داخل وریدی تجویز شود.
آکادمی ملی پزشکی بر اساس عوارض جانبی گوارشی٬ حد بالای قابل تحمل آهن را 45 میلی گرم در روز تعیین کرد.

کلسیم و ویتامین D

کلسیم

رشد اسکلتی جنین به حدود 30 گرم کلسیم در طول بارداری، عمدتاً در سه ماهه آخر بارداری نیاز دارد. این کل درصد نسبتا کمی از کل کلسیم بدن مادر است و در صورت لزوم به راحتی از ذخایر مادر جمع آوری می شود. جذب روده ای و احتباس کلیوی کلسیم به تدریج در طول بارداری افزایش می یابد.

مصرف توصیه شده، مقدار توصیه شده روزانه برای کلسیم 1000 تا 1300 میلی گرم در روز در افراد باردار و شیرده بسته به سن است.

برای اطلاعات کامل و جامعتر به مقاله "مصرف کلسیم در بارداری و شیردهی" مراجعه فرمایید.

ویتامین دی

ویتامین D علاوه بر نقشی که در هموستاز کلسیم و استخوان دارد، به طور بالقوه بسیاری از عملکردهای سلولی دیگر را تنظیم می کند. وضعیت ضعیف ویتامین D در دوره پریناتال ممکن است عواقب کوتاه مدت یا بلندمدتی بر استخوان، سیستم ایمنی و سلامت عمومی داشته باشد،.

مصرف توصیه شده - برآورد می شود که کمبود ویتامین D بین 40 تا 98 درصد از افراد باردار در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار دهد. اکثر ویتامین های دوران بارداری حاوی 400 واحد بین المللی ویتامین D هستند.میزان ویتامین D به طور محافظه کارانه در یک دستورالعمل در سال 2011 ٬ 4000 واحد بین المللی تعیین شد.

مکمل ها اغلب نوع ویتامین D را مشخص می کنند. اکثر ویتامین‌های تجویزی دوران بارداری حاوی کل کلسیفرول (D3) هستند، اما برخی حاوی ارگوکلسیفرول (D2) و برخی حاوی مخلوط این دو هستند. D3 به راحتی به اشکال فعال ویتامین D تبدیل می شود و در افزایش 25 هیدروکسی ویتامین D سرم موثرتر است.

برای اطلاعات بیشتر به مقاله "مصرف ویتامین دی در بارداری و شیردهی" مراجعه فرمایید.

فولات / اسید فولیک

مجموعه شواهد از اثربخشی مکمل اسید فولیک و غنی سازی رژیم غذایی برای کاهش بروز و عود نقص لوله عصبی (NTDs) حداقل تا 70 درصد حمایت می کند. مکمل اسید فولیک، معمولاً به عنوان بخشی از یک مولتی ویتامین، با فواید دیگری نیز همراه بوده است، از جمله کاهش خطر اختلالات فشار خون بالا در دوران بارداری و بروز ناهنجاری های مادرزادی غیر از . (NTD) دریافت فولات غذا در حداقل 36 درصد از افراد باردار ناکافی است. که از مکمل های معمول برای همه زنان در سنین باروری حمایت می کند.

مصرف توصیه شده – دستورالعمل های غذایی 0.6 میلی گرم در روز فولات را برای افراد باردار توصیه می کند . علاوه بر مصرف یک رژیم غذایی غنی از فولات، یک مکمل حاوی 0.4 تا 0.8 میلی گرم اسید فولیک را یک ماه قبل و برای دو تا سه ماه اول پس از لقاح توصیه می کند تا خطر ابتلا به بیماری NTD را کاهش دهد. میزان 0.6 میلی گرم پس از آن برای رفع نیازهای رشد جنین و جفت توصیه می شود.

* برای افراد باردار در معرض خطر (سابقه NTD، دیابت و استفاده از داروهای ضد تشنج)، توصیه های اسید فولیک بالاتر است (4 میلی گرم در روز) و به طور جداگانه بررسی می شود.

زینک (روی)

روی در بسیاری از عملکردهای بیولوژیکی از جمله رشد طبیعی جنین و رشد عصبی نقش دارد. مصرف توصیه شده - مقدار توصیه شده روزانه برای روی 11 تا 12 میلی گرم در روز در دوران بارداری است. برای اطلاعات بیشتر در مورد مصرف زینک در بارداری به مقالات سایت مراجعه کنید.

ید

ید یک ماده معدنی ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است. کمبود آن اثرات بالقوه مضری دارد، مانند کم کاری تیروئید مادر و جنین/نوزادی.

میزان مصرف توصیه شده – آکادمی ملی پزشکی مصرف روزانه ید 220 میکروگرم در دوران بارداری و 290 میکروگرم در دوران شیردهی را توصیه می کند. WHO مصرف روزانه 250 میکروگرم ید را برای افراد باردار و شیرده توصیه می کند. انجمن تیروئید آمریکا توصیه می کند که افرادی که قصد بارداری دارند، باردار یا شیرده هستند، رژیم غذایی خود را با یک مکمل مولتی ویتامین خوراکی که حاوی 150 میکروگرم ید به شکل یدید پتاسیم است، تکمیل کنند .

* مصرف بیش از حد می تواند مضر باشد.

ویتامین B12

ویتامین B12 با فولات و هموسیستئین عمل می کند و در سنتز DNA و متابولیسم سلولی نقش دارد.

مصرف توصیه شده – میزان توصیه شده روزانه برای این ویتامین 2،6 میکروگرم در روز در بارداری و 2.8 میکروگرم در روز در دوران شیردهی است.

ویتامین A

ویتامین A در تقسیم سلولی، رشد اسکلتی و اندام های جنین، حفظ سیستم ایمنی، رشد بینایی جنین و حفظ بینایی مادر مهم است .در برخی از کشورهای با منابع محدود، کمبود ویتامین A یک نگرانی است. علاوه بر شب کوری مادر، کمبود آن، افراد باردار را در معرض خطر خشکی دهان، کم خونی و استعداد ابتلا به عفونت قرار می دهد.

مصرف توصیه شده – مصرف ویتامین A در دوران بارداری اندکی افزایش می یابد. بنابراین، مصرف توصیه شده به 750 تا 770 میکروگرم معادل رتینول (2500 تا 2560 واحد بین‌المللی) در روز در دوران بارداری افزایش می‌یابد (در مقابل 700 میکروگرم معادل رتینول [تقریباً 2330 واحد بین‌المللی] در روز در زنان غیرباردار). از مصرف مکمل‌های حاوی دوزهای بالای ویتامین A از پیش ساخته شده باید اجتناب شود.

مکمل های بدون فواید در بارداری یا بدون فایده ی نامشخص

ویتامین E
ویتامین C
ویتامین B6 – ویتامین (پیریدوکسین)

لازم به ذکر است که بسیاری از مولتی ویتامین های دوران بارداری (قرص مولتی پریناتال) شامل ۱۳الی ۱۵ ریز مغذی های زیر هستند که عبارتند از:

اسید فولیک: 400 میکروگرم، ویتامین:A 80میکروگرم، ویتامین :D 200واحد بین المللی، ویتامین :E 10 میلی گرم، ویتامین :B1 1،4میلی گرم، ویتامین :B6 1،6میلی گرم، ویتامین :B12 2،6 میکروگرم، نیاسین: 18 میلی گرم، ویتامین :C 70 میلی گرم، روی: 15 میلی گرم، آهن : 30 میلی گرم، سلنیوم: 65 میکروگرم، مس: 2 میلی گرم، ید: 150 میکروگرم.

مصرف مکمل های مناسب در دوران شیردهی

مواد مغذی مورد نیاز برای حمایت از شیردهی زیاد است. زنان شیرده در بسیاری از مواد٬ نیاز بیشتری نسبت به زنان باردار یا غیرباردار دارد. به عنوان مثال، نیاز به انرژی؛ پروتئین؛ ویتامین های A، C، E، B6 و B12؛ فولات؛ نیاسین؛ ریبوفلاوین؛ تیامین؛ و مواد معدنی ید، سلنیوم و روی در زنان شیرده افزایش می یابد. در مقابل، نیاز به ویتامین‌های D و K و مواد معدنی کلسیم، فلوراید، منیزیم و فسفر بین حالت‌های شیرده و غیر شیرده تفاوتی ندارد. در دوران شیردهی به دلیل آمنوره (عدم خونریزی ماهیانه) نیاز به آهن کمتر است. برای زنانی که از یک رژیم غذایی متعادل استفاده می کنند، افزایش نیاز به مواد مغذی را می توان با افزایش کلی در مصرف غذا تامین کرد. برای برخی از رژیم های غذایی محدود، مکمل های غذایی ممکن است ضروری باشد. در دوران شیردهی، زنان باید از یک رژیم غذایی سالم و متعادل استفاده کنند که شامل لبنیات، گوشت و ماهی و سایر غذاهای غنی از ویتامین و مواد معدنی است و همچنین یک مکمل مولتی ویتامین مینرال روزانه پیشنهاد می شود.

ویتامین ها و مواد معدنی توصیه شده و مکمل در دوران شیردهی

اگرچه زنان سالمی که رژیم غذایی متعادلی دارند معمولاً مقادیر کافی از این مواد مغذی (به استثنای احتمالی ید) را دریافت می کنند، اما بسیاری از رژیم های غذایی بهینه نیستند. برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای ویتامین و مواد معدنی، به زنان شیرده توصیه می شود که روزانه یک مکمل مولتی ویتامین مینرال مصرف کنند. مکمل ها به ویژه برای زنان شیردهی که از رژیم غذایی نامتعادل یا محدود استفاده می کنند (به عنوان مثال، گیاهخواری) یا کسانی که از قبل کمبود آهن دارند یا سایر شرایطی که بر وضعیت تغذیه تأثیر می گذارد، مهم هستند. یکی از گزینه ها ادامه مصرف مکمل های مولتی ویتامین مینرال دوران بارداری (پریناتال) است. با این حال، برخی از بیماران به دلیل محتوای بالای آهن، در تحمل ویتامین های دوران بارداری مشکل دارند. مولتی ویتامینی که حاوی کمتر از 30 میلی گرم آهن باشد ممکن است عوارض گوارشی کمتری داشته باشد و بهتر قابل تحمل باشد. ولی مکمل حتما می بایست حداقل 150 میکروگرم ید داشته باشد.

ویتامین های محلول در چربی

میزان مورد نیاز ویتامین های A و E در دوران شیردهی در مقایسه با زنان غیرشیرده برای جبران ویتامین های ترشح شده در شیر افزایش می یابد. پس از شش ماه شیردهی، این میزان به شباهت زنان غیر شیرده باز می گردد. نیاز مادر به ویتامین های D و K در دوران شیردهی افزایش نمی یابد

ویتامین های محلول در آب

میزان مورد نیاز ویتامین C و ویتامین های B برای زنان شیرده از زنان غیر شیرده بیشتر است. این نیازها ٬مقدار ماده مغذی ترشح شده در شیر را در بر می گیرد و امکان ناکارآمدی متابولیک و تغییرات فردی را فراهم می کند.

کلسیم، فسفر و منیزیم

کلسیم در دوران شیردهی 1000 میلی گرم در روز برای زنان 19 سال و بالاتر و 1300 میلی گرم در روز برای نوجوانان است. این نیازها مانند زنان غیر شیرده است، اگرچه تقریباً 200 میلی گرم در روز کلسیم در شیر ترشح می شود. نیاز به کلسیم در طول شیردهی افزایش نمی یابد. بنابراین، توصیه های غذایی برای فسفر و منیزیم مانند زنان غیر شیرده است.

آهن

میزان مورد نیاز آهن در دوران شیردهی 9 میلی گرم در روز برای زنان 19 سال و بالاتر و 10 میلی گرم در روز برای نوجوانان است.. این توصیه کمتر از زنان غیر شیرده (18 میلی گرم در روز) و نوجوانان (15 میلی گرم در روز) به دلیل آمنوره ناشی از شیردهی است که از دست دادن آهن را کاهش می دهد. بنابراین، استفاده از مولتی ویتامین پریناتال (که تقریباً 30 میلی گرم آهن در روز را فراهم می کند) برای یک زن شیرده ضروری نیست، مگر اینکه مشخص شود که دچار کمبود آهن است. مولتی ویتامینی که حاوی کمتر از 30 میلی گرم آهن باشد ممکن است عوارض گوارشی کمتری داشته باشد و بهتر قابل تحمل باشد.

ید

به منظور حمایت از رشد مناسب نوزاد و رشد عصبی، میزان توصیه شده ید در دوران شیردهی (290 میکروگرم در روز) بالاتر از بارداری (220 میکروگرم در روز) و قبل از بارداری (150 میکروگرم در روز) است. برای برآوردن نیاز کامل، زنان شیرده باید از مکمل های مولتی ویتامین مینرال روزانه یا مکمل قبل از تولد حاوی 150 میکروگرم ید به شکل یدید پتاسیم، علاوه بر استفاده از نمک خوراکی یددار، طبق توصیه انجمن تیروئید آمریکا استفاده کنند. بررسی محتوای ید مولتی ویتامین بسیار مهم است زیرا محتوای ید در بین مولتی ویتامین های دوران بارداری و بزرگسالان بسیار متفاوت است.

روی و سلنیوم

میزان مورد نیاز این مواد معدنی در طول شیردهی نسبت به زنان غیرباردار و غیر شیرده برای جبران ترشح آنها در شیر مادر نسبتاً بالاتر است.