همه چیز درباره مصرف ویتامین دی در دوران بارداری و شیردهی


همه چیز  درباره مصرف ویتامین دی در دوران بارداری

مکمل های دوران بارداری

در این مطلب می خواهیم بطور مفصل در مورد ضرورت مصرف مکمل ویتامین دی در دوران بارداری و شیردهی  بپردازیم که به ترتیب، موضوعات زیر را بررسی خواهیم کرد:

 

  • دلیل اهمیت ویتامین دی در دوران بارداری 
  • منابع غذایی ویتامین دی
  • مقدار مشخص و استاندارد مصرف ویتامین دی
  • نحوه مصرف قرص های ویتامین د 
  • عوارض استفاده بیش از حد از "مکمل های ویتامین د" در بارداری

و در انتها نیز به مصرف ویتامین دی در دوران شیردهی که بعد از بارداری است می پردازیم:

 

دلیل اهمیت ویتامین دی در دوران بارداری

چرا باید به ویتامین دی در دوران بارداری توجه کنیم؟

ویتامین دی یک ریزمغذی ضروری است که عملکرد اصلی و مهم آن حفظ و ثبات کلسیم و سلامت سیستم اسکلتی بدن است یک ویتامین استروئیدی از گروه پروهورمونهای محلول در چربی است. این ویتامین برای سلامتی انسان به ویژه سلامت استخوان‌ها از طریق تنظیم متابولیسم استخوان، تعادل کلسیم و فسفات، انقباض عضلات، هدایت عصبی و عملکرد کلی سلول ضروری است.

مطالعات متعددی این ریزمغذی را به عنوان یک نوش دارو برای یماریهای مختلف روانی و جسمی مزمن معرفی کرده اند؛ به طوریکه وضعیت کمبود این ویتامین با ایجاد اختالل عملکرد سیستم ایمنی، سرطان و اتیوپاتولوژی بیماریهایی مانند پسوریازیس، دیابت، لوسمی و استئوپروز همراه بوده است.

 علاوه بر نقشی که در جذب کلسیم، حفظ سلامت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان دارد، در پیشگیری از بسیاری از بیماری های غیرواگیر از جمله دیابت نوع 2 ،بیماریهای خودایمنی مثل بیماری مولتیپل اسکرلروز(MS) و انواع سرطان نیز موثر است.

مادران باید اطمینان حاصل کنند که مقادیر توصیه شده ویتامین دی را در دوران بارداری هم برای سلامتی خود و هم برای رشد سالم جنین دریافت می‌کنند.

شواهد نشان می دهد که کمبود ویتامین دی در بین زنان باردار شایع است. سطح کم ویتامین D در زنان باردار با افزایش خطر ابتلا به پره اکلامپسی، دیابت بارداری، تولد زودرس، راشیتیسم (نرمی استخوان در نوزادان) و .... همراه است.

*نکته قابل توجه* اگر  بدن به اندازه کافی ویتامین دی را دریافت کند در آن صورت کلسیم نیز به راحتی جذب می شود. این دو از حیاتی ترین مواد مورد نیاز دوران بارداری بشمار می روند؛ 

اگر می خواهید در مورد مصرف کلسیم در بارداری بیشتر بخوانید می توانید روی لینک زیر کلیک کنید:

کمبود ویتامین D که به عنوان سطح سرمی کمتر از 20 نانوگرم در میلی‌لیتر در نظر گرفته می‌شود، در سنین باروری شایع است و کمبود ویتامین D در عملکردهای تولید مثل مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، فیبروم رحمی، پارامترهای نامناسب اسپرم و در شکست درمان IVF نقش دارد، بنابراین مکمل ویتامین دی در درمان ناباروری زنان و مردان توصیه می‌شود.

درنتیجه نقش پیشگیرانه ی آن در بیماری ها و محدود بودن منابع غذایی این ویتامین، مصرف مکمل آن در این دوران الزامی کرده است!

منابع غذایی ویتامین دی در دوران بارداری

منابع دریافت ویتامین دی 

برای دریافت ویتامین D چه کارهایی می توان انجام داد؟

می توانید با مصرف غذاهای حاوی ویتامین دی شروع کنید. در مرحله بعد، قرار گرفتن در معرض آفتاب (معمولاً 5-10 دقیقه بطوریکه بازوها، پاها، دستها و صورت به مدت 2 تا 3 بار در هفته در معرض آفتاب قرار بگیرد) نیز می‌تواند کمک کند.

ویتامین دی در اثر مواجه با نورخورشید توسط بدن تولید می‌شود. مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ، روغن کبد ماهی و سالمون غنی از ویتامنی دی هستند، با این حال بیشتر ویتامین D از طریق غذاهای غنی شده مانند شیر دریافت می‌شود. برای 75٪ از جمعیتی که لاکتوز را تحمل نمی‌کنند، محصولات شیر غنی شده منبع موثری برای مصرف ویتامین D نیستند.

علاوه بر این، عوامل زیادی بر توانایی بدن در ساخت و جذب ویتامین دی تأثیر میگذارد. این عوامل عبارتند از: محل زندگی، فصل، چه مدت زمان را در فضای باز بدون ضد آفتاب میگذرانید، رنگدانه های پوستی، سن، چاقی، آلودگی و داشتن روده های سالم با جذب بهینه. این فاکتورها در تعیین ظرفیت جذب نقش دارند، زیرا ویتامین دی در واقع یک هورمون است و به نور خورشید احتیاج دارد تا بدن به خوبی آن را تولید کند.

با این حال ، بهترین راه برای اطمینان از دریافت ویتامین دی مصرف مکمل آن است. برای مصرف مکمل ویتامین دی، انتخاب های شما بین دو نوع ویتامین دی خواهد بود.

از نظر فیزیولوژیکی دو شکل فعال ویتامین D وجود دارد که جمعاً کلسیفرول نام دارد و عبارتند از: ویتامین D2 و D3 .ویتامین D2 (ارگوکلسیفرول) فرم گیاهخواری است به وسیله گیاهان ساخته میشود، در حالی که ویتامین D3 (کوله کلسیفرول) دارای منبع حیوانی است، که معمولاً از روغن کبد ماهی یا لانولین (چربی) گوسفند گرفته می‌شود.
ویتامین D در مکملها به صورت D2 وD3  وجود دارد و ویتامین D3 از نظر اثربخشی چندین برابر قویتر از D2 است و همینطور فرم D3 قابل جذب‌ترین و مؤثرترین شکل برای بدن است، اما اگر وگان (گیاهخوار) هستید باید D2 را انتخاب کنید.

سوپرابیون الترا د، میزان ویتامین دی مورد نیاز را تامین می کند برای اطلاعات بیشتر در مورد این مکمل ویتامین دی سوپرابیون می توانید روی آن کلیک کنید:

 

مقدار مصرف ویتامین دی در دوران بارداری

مقدار مصرف ویتامین دی در دوران بارداری

میزان مصرف (دوز) مناسب ویتامین دی در دوران بارداری چقدر است ؟  

سوالی که معمولا پرسیده می شود :"چند تا قرص ویتامین دی باید بخورم؟"

دوز پیشگیرانه در نظر گرفته شده برای کمبود ویتامین D در مادران باردار یعنی 1000 واحد در روز، بدون عارضه می باشد.

حداکثر میزان مجاز مصرف ویتامین D برای مادران باردار، 4000 واحد بین المللی معادل 100 میگروگرم در روز می باشد و مصرف مقادیر بیشتر از1000 واحد در روز در طولانی مدت می تواند موجب مسمومیت شود.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد، زنانی که در دوران بارداری دوز بالای ویتامینD مصرف می‌کنند، ریسک پیامدهایی از جمله دیابت بارداری، تولد زودرس و عفونت به میزان زیادی در آنها کاهش می‌یابد. مصرف ویتامین دی در این سطح نه تنها برای شما بلکه برای کودک شما نیز بی‌خطر است، و محققان این مطالعه اکنون این مقدار روزانه ویتامین دی را برای همه زنان باردار توصیه می‌کنند. بطور متوسط مکمل پریناتال فقط حاوی 400 واحد بین المللی ویتامین D است، بنابراین مکمل های اضافی باید روزانه مصرف شود.

 

مصرف ویتامین دی در دوران شیردهی 


نیاز به ویتامین دی در شیردهی 


نتایج مطالعات اخیر نشان می‌دهد نوزادانی که به اندازه کافی در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار ندارند، دچار کمبود ویتامین دی می‌شوند. از طرف دیگر شیر مادر منبع خوبی برای این ویتامین محسوب نمی‌شود و اگر مادر نیز دچار کمبود ویتامین دی باشد، مقدار ویتامینی که از طریق شیر دریافت می‌شود، باز هم کاهش می‌یابد. 
اینکه چه میزان ویتامین دی در اثر تابش نور خورشید در بدن تولید می‌شود به عوامل مختلف از جمله رنگ پوست، منطقه جفرافیایی که فرد در آن زندگی می‌کند و میزان آلودگی هوای منطقه و... بستگی دارد. اما بر اساس توصیه های موسسه سلامت ملی انگلستان اغلب افراد می‌توانند با حدود 10-15 دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید از حدود ساعت 10 تا سه بعداز ظهر به طوری که دست‌ها یا پاها یا صورتشان (پوشیده نشده و بدون ضدآفتاب) در معرض تابش قرار داشته باشد، نیاز خود به ویتامین دی را تامین کنند. قابل ذکر است که زمان طولانی‌تر قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز اثر اضافه‌ای نخواهد داشت. البته این زمان برای افرادی است که پوست سفید یا روشنی دارند و آنهایی که پوستشان تیره تر است باید زمان بیشتری را به قرار گرفتن در معرض آفتاب اختصاص دهند. 

میزان ویتامین دی مورد نیاز مادران شیرده

این مساله کاملا بستگی به سطح ویتامین دی در بدن مادر دارد. اگر مادر دچار کمبود ویتامین دی بوده یا به هر دلیل نمی تواند به اندازه کافی در معرض تابش مستقیم نور آفتاب باشد، باید از مکمل ویتامین دی استفاده کند. 
اما از آنجایی که سطح خونی ناکافی ویتامین دی خطر ابتلا به نرمی استخوان در کودکان را افزایش می‌دهد، لذا این مساله اهمیت توصیه مادران به مصرف مکمل ویتامین دی را پررنگ می‌کند.
انجمن اطفال کانادا در حال حاضر اعلام کرده است که همه زنان باردار و شیرده باید روزانه دو هزار واحد ویتامین دی مصرف کنند، (که این توصیه جایگزین دوز توصیه شده قبلی یعنی 200 واحد در روز است).

 

قرص های ویتامین دی نحوه مصرف قرص های ویتامین د

  •  قرص مکمل ویتامین دی را چگونه استفاده کنیم؟

بهتر است مکمل مولتی ویتامین حاوی ویتامین D با وعده های اصلی غذا (ناهار یا شام) مصرف شود.

  •  عوارض احتمالی ناشی از مصرف بیش از اندازه ویتامین دی چیست ؟

در صورت استفاده دوز بیش از حد، علائمی مانند مسمومیت شامل یبوست، ضعف، خستگی بدن، خواب آلودگی، سردرد، کاهش اشتها، پرنوشی، خشکی دهان، طعم آهن در دهان، تهوع و استفراغ به وجود می آید که در این صورت، از ادامه مصرف خودداری کرده و به پزشک معالج خود مراجعه کنید.

  • نکاتی که باید در هنگام خوردن قرص های ویتامین دی دقت کنید:

  1. مصرف همزمان ویتامین "د" با داروهای کورتیکو استروئیدی مانند پردنیزول، داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال و فنی تویین و داروهای درمان بیماری سل مانند ریفامپین و ایزونیازید با مکانیسم های مختلف از جمله کاهش جذب کلسیم، کاهش جذب ویتامین D ،افزایش متابولیسم ویتامین D تداخل داشته و موجب کاهش اثر ویتامین D می شود. لذا نیاز این افراد به ویتامین D افزایش می یابد.
  2. مصرف هم زمان ویتامین D با تیازیدها که در درمان فشارخون استفاده می شود میتواند سطح ویتامین D خون را افزایش دهند.
  3. در صورت مصرف داروی آنتی اسید، لازم است ویتامین D را دو ساعت قبل یا چهار ساعت بعد از آنتی اسید میل کنید.
  4.  در صورت مصرف داروی قلبی دیگوکسین مصرف ویتامین D با نظر پزشک معالج باشد.
  5. در افراد مبتلا به سارکوئیدوزیس، هیپرپاراتیروئیدیسم، بیماری های کلیوی و هیستوپالسموزیس ، مصرف مکمل ویتامین D می بایست با نظر پزشک انجام شود.


 

 

منبع 

دستورالعمل کشوری استفاده از مکمل های ویتامین دی در بارداری از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (زنان و زایمان)

مقاله علمی؛ WHO | Vitamin D supplementation during pregnancy

مقاله علمی؛ ?Is vitamin D supplementation beneficial or harmful for women during pregnancy

مقاله علمی؛ High Doses of Vitamin D May Cut Pregnancy Risks

مقاله علمی؛ نقش ویتامین D در سلامت باروری زنان و مردان: یک مطالعه مروری

مقاله علمی؛ Total Duration of Breastfeeding, Vitamin D Supplementation

verification
زمان ثبت
یکشنبه 18 آبان 1399 01:54
مطلب ویتامین دی خیلی کامل و عالی بود ممنون از زحمات شما.
سوپرابیون
خوشحالیم که براتون مفید بوده. ممنون از شما که نظرتونو برامون نوشتید.
زمان ثبت
دوشنبه 01 دی 1399 08:52
نازنین
ممنون ازینکه اینقد دقیق جامع و‌کامل مطلب گذاشتین
سوپرابیون
سلام خدمت شما دوست عزیز ممنون از همراهی شما و ازینکه نظرتونو رو برامون نوشتین
زمان ثبت
پنجشنبه 11 دی 1399 21:28
Sara
سلام من از قرص های ویتامین d3 برای بارداری استفاده میکنم . من متوجه نبودم حدود یه روز در بطری قرص باز بوده. این مشکل ایجاد نمیکنه ؟
سوپرابیون
سلام خدمت شما بطور کلی نباید در بطری را باز بگذارید ولی اگر فقط یک روز باز بودهف مشکلی ایجاد نمیکند
زمان ثبت
یکشنبه 26 بهمن 1399 15:24
میترا
سلام ممنون از توضیحاتتون من در اوایل بارداری هستم میخواستم بپرسم قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰ رو ماهی یه دونه میتونم استفاده کنم؟ ویتامین دی بدنم پایین هستش
سوپرابیون

 سلام خدمت شما دوست عزیز

تعیین دوز مشخص مصرف مکمل ویتامین دی فقط تحت نظر و طبق صلاحدید پزشک می باشد.

 

زمان ثبت
جمعه 14 خرداد 1400 20:35
بهار
خیلی مفید و کامل بود ممنون
سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

خوشحالیم براتون مفید بوده

زمان ثبت
یکشنبه 23 خرداد 1400 10:20
mahsa
سلام من باردارم. خوردن قرص ویتامین دی با آیزن پلاس(اهن) تداخل ایجاد میکنه؟ هرکدومشونو یه دکترم داده
سوپرابیون

سلام خدمت شما دوست عزیز

خیر هیچ تداخل جذبی رخ نمیده 
فقط بهتر است ویتامین دی بلافاصله پس از وعده غذایی مصرف شود

زمان ثبت
پنجشنبه 27 خرداد 1400 10:00
ناشناس
من قبل از بارداری فولیک اسید روزی یک عدد و d3 1000 روزی یک عدد رو میخوردم .الان که باردار هستم تا ۳ ماه اول همینا کافیه بخورم؟
سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

فولیک اسید بله باید تا پایان سه ماه ادامه دهید. بهتر است پس از بررسی وضعیت شما توسط متخصص زنان مکمل برای شما تجویز شود.

زمان ثبت
یکشنبه 06 تیر 1400 20:12
ناشناس
سلام وقت بخیر ببخشید ویتامین د ۱۰۰۰ در دوران بارداری باید تا کی مصرف بشه تا اخر بارداری یا زودتر
سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

همه افراد بویژه مادران باردار باید بصورت مداوم مصرف روزانه هزار واحد ویتامین دی داشته باشند.
بهتر است در دوران بارداری و شیردهی هیچ مکملی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.

زمان ثبت
پنجشنبه 24 تیر 1400 13:22
انسیه
سلام من هفته بیستم بارداری هستم و تا قبل از این دکترم به من نگفته بود ویتامین دی بخورم، این هفته گفته دوز ۲۰۰۰ بخورم ، آزمایش که دادم ویتامین دی من ۳۶ بود، میخوام بدونم دوز ۲۰۰۰ مشکلی ایجاد نمیکنه ؟پایگاه سلامت کهرفتم گفتن دوز ۱۰۰۰ استفاده کنم، حالا سوالم این هست من دوز ۲۰۰۰ بخورم یا ۱۰۰۰؟؟
سوپرابیون

سلام خدمت شما دوست عزیز 

بهترین توصیه برای شما که باردار هستید توصیه پزشکتان است.
بهتر است طبق توصیه پزشک روزانه ۲۰۰۰‌واحد ویتامین دی مصرف کنید.

زمان ثبت
سه شنبه 29 تیر 1400 06:08
هیراد
سلام من ناخواسته ویتامین دی ۵۰۰۰۰روچندروز خوردم الان تو هفته ۱۵ بارداری هستم.مشکلی پیش نمیادبراجنین
سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

مصرف چند روز مشکلی ایجاد نمی‌کند. توجه کنید که در دوران بارداری از مصرف هر نوع مکمل و دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

زمان ثبت
چهارشنبه 24 شهریور 1400 07:45
عاطفه
سلام من هفته ۱۳بارداری هستم.۳ماه اول رو قرص اولترا دی سوپرابیون مصرف کردم که داروخونه ظاهرا اشتباه داده و دکترم به من گفت تو ۳ماه اول این قرص جذب نشده و من نگرانم که چه مشکلی پیش میاد و چرا این قرص جذب نمیشده؟
سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

ویتامین دی در هر حالتی جذب خواهد شد و در حال حاضر درصورتی که تست ویتامین دی شما نرمال باشد مشکلی پیش نخواهد آمد.
ممکن است شما مبتلا به فقر شدید ویتامین دی بوده باشید و پزشک برای شما دوز درمانی ۵۰ تجویز کرده باشد
نتیجه تست خود را برای ما ارسال کنید تا دقیق‌تر پاسخگوی نگرانی شما باشیم

زمان ثبت
شنبه 17 مهر 1400 12:11
ریحانه
سلام
تشکر بابت توضیحات کاملتون.
سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

خوشحالیم براتون مفید بوده

زمان ثبت
سه شنبه 11 آبان 1400 05:32
زکیه
سلام یه سوالی داشتم اینکه ایاباید قرص ویتامین دی ۱۰۰۰ را تا اخر بترداری استفاده کنیم؟؟
سوپرابیون

سلام خدمت شما دوست عزیز

شروع مصرف هر نوع مکمل غذایی و قطع مصرف آن در دوران بارداری تنها باید با نظر و صلاحدید پزشک متخصص صورت گیرد.

زمان ثبت
شنبه 06 آذر 1400 15:11
لیلا
سلام شرمنده من هفت ماه هست باردارم ویتامین دی بدنم بالای صد هست نیاز هست ویتامین دی مصرف کنم.هروقت استفاده میکنم استخون پاهام درد میگیره بنظرتون استفاده کنم
سوپرابیون

سلام خدمت شما دوست گرامی 

در دوران بارداری تنها با نظر پزشک متخصص خود باید شروع به مصرف محصولی کنید و یا مصرف آن را قطع نمایید.

زمان ثبت
سه شنبه 23 آذر 1400 01:21
الهام
ممنون از مطالبتون... من طبق نظرم پزشکم باید هر شب ویتامین دی ۲۰۰۰ مصرف کنم ولی ۴ شب اشتباها ۵۰۰۰۰ خوردم الان خیلی استرس دارم ممکنه مشکلی برای جنین پیش بیاد؟ هفته ۱۸ بارداری هستم
کارشناس علمی تیم سوپرابیون

سلام خدمت شما همراه گرامی 

مواردی که کیس باردار هست  بخاطر خاص بودن شرایط فقط بهتر است که به پزشک متخصص خود مراجعه کنید  
هر توصیه ما می تواند خطرناک باشد.

زمان ثبت
پنجشنبه 05 اسفند 1400 17:07
فاطمه سالاریان
سلام من ویتامین ۵۰۰۰۰به مدت یک هفته استفاده کردم روزی یک عدد ۶ماهه باردارم میخواستم عوارضش بدونم
کارشناس علمی تیم سوپرابیون

باسلام خدمت شما دوست گرامی 

تماما بستگی به سطح ویتامین دی بدن شما دارد.
بطور کلی از مصرف دوزهای بالای ویتامین دی خودداری کنید. چون در دوران بارداری هستید بهتر است به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.

زمان ثبت
یکشنبه 02 بهمن 1401 20:15
سید محمد حسینی
خیلی خوب توضیح دادید،تشکر
زمان ثبت
شنبه 09 اردیبهشت 1402 11:49
سلام وقتتون بخیر. من هفته هفتم بارداری هستم بعد تو آزمایش خون نشون داد که D3 بدنم کمه. بعد دکتر گفت هر روز که یدونه میخوری یه روز در میون دوتا بخور. ویتامین D3 واحد ۱۰۰۰ هست. مشکلی ایجاد نمیکنه واسه جنین ؟
کارشناس علمی تیم سوپرابیون

با سلام به شما همراه و مادر عزیز، دانستن میزان ویتامین دی شما به پاسخ این سوال کمک می‌کند ولی در صورتی که این میزان از مصرف ویتامین دی توسط پزشک محترم شما تجویز شده است قطعا نیاز وجود داشته و هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد. فقط در صورتی که ویتامین‌های دیگری مانند مولتی پریناتال یا هر مولتی ویتامین دیگری که شامل ویتامین دی است مصرف می‌کنید این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید تا بررسی شود که میزان ویتامین دی بیشتر از حد مورد نیاز دریافت نکنید. همچنین چک کردن میزان ویتامین دی بعد از گذشتن چند هفته تا چند ماه از مصرف دارو گاهی لازم است که پزشک شما در صورت صلاحدید درخواست آزمایش مجدد برای شما را خواهند داشت.
سلامت باشید.

دکتر هاشمی (داروساز)

 

زمان ثبت
شنبه 30 اردیبهشت 1402 19:17
مرضیه
سلام وقت بخیر در دوران بارداری ویتامین دی ۳ ۱۰۰۰ که به صورت قرص معمولی (گچی)هست یا ویتامین دی ۳ ۱۰۰۰ که روغنی هست فرقی می‌کنه استفاده ازشون ؟
کارشناس علمی تیم سوپرابیون

با سلام  به شما همراه عزیز، خیر تفاوتی در میزان ویتامین دی موجود در قرص‌ها وجود ندارد و اثر دارویی یکسانی دارند و تنها شکل دارویی آن‌ها با هم متفاوت است. برای جذب بهتر ویتامین دی بهتر است چه قرص معمولی و چه کپسول شفاف همراه یا بعد از وعده غذایی مصرف شوند.
سلامت باشید.

دکتر هاشمی (داروساز)

 

زمان ثبت
دوشنبه 08 خرداد 1402 11:58
مرسی از توضیحات جامع و کاملتون